نظم یکی از اصول کلیدی و ریشه‌ای هر سیستمی است

سایت همسفران دکتر علیرضا گفت‌وگویی با راهنما همسفر صدیقه ترتیب داده است که از صحبت‌های ایشان بسیار آموزش گرفتیم. در ادامه، نگاه زیبای شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم؛ امیدواریم مورد توجه قرار گیرد.
راهنما همسفر صدیقه و مسافرشان با آنتی‌ایکس شیره و تریاک وارد کنگره شدند. هیجده ماه سفر کردند به روش DST و داروی OT، با راهنمایی دیده‌بان محترم مسافر اصغر و همسفر ریحانه. در حال حاضر ده سال و هشت ماه است که با دستان پر مهر و محبت جناب مهندس آزاد و رها هستند. رشته‌ ورزشی مسافر والیبال و رشته ورزشی همسفر دارت و تنیس روی میز.

سیر رسیدن کنگره به مرحله کنونی و مشکلاتی که از آن‌ها عبور کرده است را به‌ طور اجمالی بیان نمایید؟
در ابتدا آقای مهندس دژاکام پس‌ از سال‌ها مصرف مواد‌ مخدر به تجربه‌ای رسیدند که علت شکست‌های پی‌درپی روش‌های متداول ترک، عدم سیستم‌های تخریب شده جسم و روان است. ایشان با آزمایش بر روی خود به سه اصل کلیدی دست یافتند. اعتیاد یک بیماری جسمی، روانی و جهان‌بینی است و درمان باید پله‌پله و تدریجی با همان مواد مخدر هم نوع خودش صورت گیرد؛ زیرا اپیوم تینکچر یا شربت تریاک بدون جهان‌بینی و ساختار فکری درمان کامل صورت نمی‌گیرد. آقای مهندس بعد از درمان با چند نفر از بهبود یافتگان و کسانی که خواستار درمان بودند اولین جلسات کنگره۶۰ را تشکیل دادند و این تازه شروع مشکلات بود، مکان ثابت برای برگزاری جلسات نبود و مجبور به برگزاری جلسات در پارک‌ها و اتاق‌های کوچک شدند. مشکلات مالی شدید، کمبود فضا برای شعب؛ زیرا افراد زیادی جذب می‌شدند؛ اما مکان و فضای مناسبی برای برگزاری جلسات وجود نداشت با این حال آقای مهندس با درایت، تفکر و دوراندیشی برای هر مشکلی که پیش می‌آمد راه‌حلی می‌یافتند. تا امروز کنگره‌۶۰ مشکلات بسیاری پشت‌ سر گذاشته است؛ اما اکنون یکی از موفق‌ترین و منسجم‌ترین ساختارهای مردم نهاد در زمینه درمان اعتیاد در ایران است؛ زیرا این جایگاه حاصل تقریباً سه دهه تلاش، تجربه، خطا، اصلاح و عبور از بحران‌های جدی بوده است. مسیر رشد کنگره نه‌ فقط برای درمان اعتیاد؛ بلکه برای درمان سیگار، کاهش وزن، لاغری و بیماری‌های دیگر که اکنون روش درمانی‌ کنگره۶۰ در جهان مطرح و در مقالات علمی نیز ثبت شده است. به دیگر سخن این سیستم دارای ساختار منظم، نظم و انضباط، راهنمایان کارآزموده، لژیون‌های متنوع و آموزش‌های عمیق کنگره است؛ کنگره۶۰ مسیر بسیار دشواری را طی نموده تا از یک تجربه شخصی به یک ساختار علمی رسیده است.

وظیفه ما در قبال کنگره۶۰ برای جبران، سپاس خدمات بنیان‌گذار و  قدردانی از این سیستم چیست؟
در کنگره‌۶۰ جبران، تنها یک قدردانی زبانی یا احساسی نیست؛ بلکه وظیفه‌ای تربیتی و مسیری برای رشد انسان است. جبران یعنی؛ بازپرداخت نیرو، دانایی و رهایی‌ قطعی که از این سیستم دریافت کرده‌ام؛ کاری که به تعادل فرد کمک و موجب پایداری این سیستم می‌گردد. وظایف ما در قبال کنگره و بنیان در سه بخش اصلی خلاصه می‌شود؛ زیرا بزرگ‌ترین جبران، آن است که به آموزش‌ها عمل نموده و آنها را به رفتار تبدیل نماییم و حرمت‌ها را رعایت تا در خانواده و اجتماع انسانی مفید و متعادل‌تر باشیم. بهترین تشکر و قدردانی از بنیان‌ نتیجه عملکرد ما است و خدمت‌هایی که از کوچک تا بزرگ انجام می‌دهیم و باعث بهتر حرکت نمودن این مسیر می‌شود؛ احترام به بنیان و قدردانی از جناب مهندس و راهنمایان در عمل باید انجام گردد نه در کلام و نیز مشارکت، حضور مرتب، منظم و به‌ موقع، کمک به تازه‌واردین و همچنین خدمت‌های مالی که تمام این خدمات باعث رشد و پالایش فرد می‌‌گردد.
در محاوره‌های کنگره۶۰ می‌شنویم که آقای مهندس هم بنیان کنگره هستند و هم بنیان‌گذار، این دو واژه بسیار شبیه به یکدیگر هستند؛ اما دو نقش متفاوت دارند اکنون در مورد این دو واژه توضیح بدهید؟
بنیان‌گذار کسی است که یک مجموعه را به وجود می‌آورد. آقای مهندس جهان‌بینی و درمان اعتیاد را تدوین نمودند، روش DST و شربت OT را پایه‌گذاری و ساختارها، قوانین و حرمت‌ها را طراحی کردند. آقای مهندس کنگره‌۶۰ را از نقطه صفر ایجاد نمودند؛ پس ایشان بنیان‌گذار کنگره۶۰ هستند؛ اما بنیان بودن یعنی چه؟! یعنی پایه، ستون و رکن اصلی یک سیستم؛ کسی که تفکر و ساختار سیستم بر او استوار است و همچنین سیستم را هدایت و مسیر حرکتش را تعیین می‌نماید. به دیگر سخن آقای مهندس ستون فکری و عملی این سیستم عظیم هستند؛ بنابراین بنیان  جاری و در این سیستم زنده هستند؛ بنابراین آقای مهندس بنیان‌گذار و نیز بنیان کنگره۶۰ محسوب می‌شوند.

جناب مهندس با راه اندازی کنگره۶۰ چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟

آقای مهندس دژاکام هنگام پایه‌گذاری کنگر۶۰ چند هدف اساسی را مشخص و دنبال می‌کردند؛ اهدافی که بر پایه تجربه شخصی ایشان از درمان اعتیاد و سال‌ها پژوهش شکل‌ گرفته است. مهم‌ترین آنها ارائه روش درمان قطعی و علمی برای اعتیاد ایجاد متد DST و روشی تدریجی، قابل تکرار برای درمان اعتیاد با استفاده از شربت OT است؛ همچنین اصلاح نگاه نادرست جامعه نسبت به اعتیاد و معرفی آن به‌ عنوان بیماری جسم، روان، جهان‌بینی و بازسازی این سه ضلع است. از اهداف کنگره۶۰ فقط ترک مواد مخدر نیست؛ بلکه هدف درمان قطعی اعتیاد و تبدیل انسان نامتعادل به شخصی متعادل، آرام، سالم و با اعتماد به نفس؛ افرادی که بتوانند آزادانه و با عزت‌‌ نفس روند درمان را طی نمایند؛ همچنین گسترش فرهنگ درمان اعتیاد، خدمت به جامعه و تربیت انسان‌هایی که پس‌ از درمان و رهایی یار و خدمت‌گزار جامعه باشند. مهم‌ترین هدف جناب مهندس این است که نشان‌ بدهد اعتیاد قابل درمان قطعی است و حتی بیماری‌های دیگر نیز اگر راه و روش درست انجام بگیرد قابل درمان خواهد بود.

چه چیزی باعث شد کنگره بر پایه تجربه شکل بگیرد؟
آقای مهندس پس‌ از سال‌ها مصرف‌ مواد و شکست در روش‌های مرسوم ترک با تکیه بر تجربه‌ شخصی خود به درمان رسیدند و دریافتند که مشکل اعتیاد با نگاه علمی دیده نشده است؛ زیرا روش‌های مرسوم بر ترک ناگهانی استوار است، جسم، روان و جهان‌‌بینی بدون درمان رها می‌شود. روش‌های شفابخشی و دستوری نیز بدون شناخت واقعی اعتیاد مؤثر و پایدار نیستند. این تجربه عمیق ایشان را به این نتیجه رسانید که دانش واقعی باید از دل تجربه مستقیم بيرون بیاید نه از نظریه‌هایی که از واقعیت جدا هستند. آقای مهندس با کشف نقش بیوشیمی بدن و سیستم ایکس در درمان و تعادل با تجربه شخصی متوجه شدند که اعتیاد یک بیماری جسمی‌‌، روانی و جهان‌بینی است و درمان زمانی کامل می‌شود که سیستم‌ ایکس و تعادل بیوشیمی بدن بازسازی گردد، موضوعی که در هیچکدام از روش‌های رایج وجود نداشت و تنها از تجربه‌ شخصی ایشان شکل گرفت. زمانی‌که آقای مهندس با تجربه خود درمان شدند، دریافتند که این روش اگر مدل‌سازی و تدوین گردد می‌تواند به هزاران نفر دیگر کمک نماید؛ پس کنگره۶۰ بر پایه این اصل بنا شد که دانشی معتبر و قابل تجربه، تکرار و انتقال است. به اعتقاد آقای مهندس کسی از این راه آگاه است که این راه را رفته باشد. تمام راهنمایان کنگره۶۰ ابتدا مصرف‌کننده بودند؛ چراکه این درد را لمس و تجربه کرده‌اند پس این افراد می‌توانند راه را به درستی نشان بدهند.

چرا بنیان کنگره۶۰ می‌فرمایند: هر ساختار بدون نظم فرو می‌ریزد؟
نظم یکی از اصول کلیدی و ریشه‌ای هر سیستمی است. آقای مهندس دژاکام این جمله را در سی‌دی‌ها بارها  تکرار می‌کنند؛ زیرا بر چند حقیقت مهم درباره درمان اعتیاد، ساختار انسان و حتی اداره یک مجموعه دلالت دارد. نظم، حافظ ساختار است. هر ساختاری از بدن انسان گرفته تا خانواده، شهر، پروژه درمان اعتیاد یا حتی یک تفکر از اجزایی تشکیل شده است؛ اگر با نظم کار نکنند به‌ تدریج از هم می‌پاشند. درمان DST نیز دقیقاً بر همین اصل بنا شده‌ است. مصرف به موقع دارو، خواب، تغذیه و آموزش منظم اگر فقط یکی از این‌ها از نظم خارج گردد کل روند درمان از تعادل خارج می‌شود. نظم، انرژی را هدایت می‌کند. در نگاه کنگره، انرژی حیاتی (فیزیکی و روانی) وقتی در مسیر مشخص و منظم جریان پیدا کند تبدیل به سازندگی می‌شود؛ اما اگر بدون نظم باشد انرژی فرد هدر و حس‌هایش دچار آشفتگی می‌گردد، تصمیمات اشتباه شکل می‌گیرد و این همان فروپاشی ساختار است؛ یعنی از درون ضعیف و بی‌نظمی ابتدا نامحسوس است. آقای مهندس همیشه می‌فرمایند: فروپاشی یک ساختار آهسته و بی‌صدا شروع می‌شود. نمونه‌هایش در کنگره واضح است. یک جلسه غیبت، یکبار مصرف نامنظم دارو، بی‌توجهی به حرمت... همین نکات ریز اگر تکرار شود ساختار درمان یا ساختار شخصیتی فرد در مدتی کوتاهی متزلزل می‌شود. نظم، راه نفوذ ضدارزش‌ها را می‌بندد. ساختاری که نظم ندارد در برابر ضدارزش‌هایی مثل: ترس، ناامیدی، خشم، دروغ، شک و تردید آسیب‌پذیر می‌شود؛ چون نظم محافظ است. همانند یک اسکلت؛ اگر این اسکلت منظم نباشد کوچک‌ترین ضربه آن را تخریب می‌کند.

چرا در کنگره گفته می‌شود انسان باید مهندس خودش باشد؟
منظور این است که هر فرد مسئول طراحی ساخت و اصلاح زندگی شخصی خودش می‌باشد. درست مثل یک مهندس که برای ساخت یک بنا نقشه، محاسبه، اجرا و نظارت دارد؛ بنابراین مسئولیت‌پذیری خود فرد است که می‌تواند زندگیش را بسازد یا خراب کند. یک مصرف‌کننده با استفاده از مواد مخدر جسم، روان و جهان‌بینی‌ خودش تخریب وارد کرده است و اکنون بایستی خودش مهندسی و بازسازی را انجام بدهد؛ پس لازم است شناخت دقیق از سیستم انسان داشته باشیم.

یک مهندس بدون شناخت از مصالح و نیرو نمی‌تواند ساختمان بسازد. در کنگره۶۰ نیز آموزش داده می‌شود که انسان شامل جسم، روان و جهان‌بینی است، بایستی نسبت به این سه ضلع شناخت و آگاهی کامل داشته باشیم  تا بتوانیم جسم را با روش DST ترمیم، روان را متعادل و جهان‌بینی را توسعه بدهیم. یک مهندس بدون برنامه‌ریزی و نقشه کار نمی‌کند. فرد مصرف‌کننده نیز باید برنامه‌ریزی روزانه داشته باشد. نظم را در خواب، خوردن، کار و خدمت رعایت کند و به‌ صورت دقیق و اصولی پیش برود. یعنی؛ نقشه زندگی باید به دست خود فرد طراحی و اجرا شود و اصلاح اشتباهات به‌ عهده خود شخص است. در مسیر درمان و بعد از درمان نیز فرد بایستی مدام اشتباهاتش را مشاهده، اصلاح و تجربه کسب نماید. هیچ‌کس از بیرون نمی‌تواند این کار را به عهده بگیرد انجام نتیجه به‌ دقت و عمل خود فرد بستگی دارد و همان‌‌گونه که یک ساختمان درست بنا نشود فرو می‌ریزد؛ اگر فرد در زندگیش اصول را رعایت ننماید دچار تخریب می‌گردد و یا برعکس با اجرای اصول زندگیش مستحکم و قابل دوام می‌شود.

چه تفاوتی بین ساختن زندگی با هیجان و ساختن آن با حساب و کتاب وجود دارد ؟
تفاوت زندگی با هیجانی و زندگی با حساب و کتاب را می‌توان در چند جنبه مهم مشاهده کرد که هیچکدام ذاتاً درست یا غلط نیستند هر کدام مزایا و چالش‌های خود را دارند و معمولاً بهترین حالت ترکیب سالمی از هر دو است. زندگی با هیجان، تصمیم‌گیری بر اساس احساسات لحظه‌ای، شادی، اشتیاق و کنجکاوی حتی گاهی تجربه کردن است یا انعطاف‌پذیری زیاد که راحت تغییر مسیر می‌دهد که در چالش‌ها ممکن است دچار بی‌ثباتی مالی یا عاطفی گردد و احتمال پشیمانی بعد از فروکش کردن احساس می‌شود؛ اما زندگی با حساب و کتاب منطقی، برنامه محور، تصمیم‌گیری بر اساس برنامه‌ریزی، تحلیل ریسک سنجی و با آینده‌نگری است. با امنیت مالی و روانی بیشتر و پیشرفت قابل پیش‌بینی و هدفمند احتمال اشتباه کمتر می‌باشد؛ چرا ترکیب این دو مورد بهترین شرایط را فراهم می‌کند؟! زندگی، تنها با هیجان مثل رانندگی سریع در جاده‌ای ناشناخته و هیجان‌انگیز است؛ اما خطرناک و زندگی با حساب و کتاب مانند رانندگی آهسته و دقیق در اتوبان امن و بدون ماجراجویی که به زندگی متعادل ختم می‌گردد. یعنی؛ اهداف با تفکر تعیین شود، گاهی با برنامه پیش می‌رویم و گاهی هم دل را به دریا می‌زنیم‌ تا زندگی رنگ بگیرد .

کلام آخر:
در پایان این گفت‌وگو با احترام و سپاس از دانشمند فرهیخته‌ای که با اندیشه ناب و تلاشی پیگیر، بنیان دانشی نو را در این سرزمین استوار ساخت و راهی که ایشان آغاز نمودند الهام‌بخش نسل‌هایی خواهد بود که به آینده می‌نگرند. از ایشان برای سال‌های پر تلاش و کوشش خالصانه خود در بنیان‌گذاری و پیشبرد این مسیر قدم برداشته‌اند سپاسگزارم و به سهم خود بر دستان اندیشه‌ساز این سرزمین بوسه می‌زنم. از آقای مهندس و خانواده محترمشان بسیار تا بسیار تشکر می‌نمایم.
​
طراح سوال: همسفر اکرم رهجوی راهنما همسفر نجمه (لژیون پانزدهم)
عکاس: همسفر مریم رهجوی راهنما همسفر امیره (لژیون هفتم)
ارسال: همسفر سمیرا رهجوی راهنما همسفر نسرین (لژیون پنجم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی دکتر علیرضا