فقط انسان دارای روح است

مبحثی که مهندس حسین‌دژاکام در سی‌دی  «رب۲» صحبت نمودند مربوط به تاریخ ۱۳۸۹/۱۰/۱۷، تحت عنوان «فقط انسان دارای روح است» می‌شود. مراتب نفس فقط در انسان کامل می‌شود و آن به علت وجود روح است و همان گونه که نفس در سایر موجودات نیازی به تکامل ندارد پس نیازی به روح هم ندارد.

انسان موجودی ناشناخته است که آن را به دو بخش تقسیم کرده‌ایم: یک بخش صور آشکار که جسم و فیزیولوژی است که قابل رویت است و یک بخش دیگر صور پنهان اوست که اگر صور آشکار انسان را شناخته بودیم اعتیاد را درمان می‌کردیم. اعتیاد بیماری جسمی، روحی و روانی است و بر اندیشه، تفکر و جهان‌بینی تاثیرگذار است به همین دلیل اعتیاد خیلی پیچیده است و چون ما جسم را تا حدودی شناخته‌ایم توانستیم مسئله اعتیاد را حل کنیم. اعتیاد یک بیماری مزمن و لاعلاج نیست در حقیقت انواع بیماری‌ها و اعتیاد در حد سلولی‌-مولکولی هستند که از تعادل خارج شدن بیان ژن‌ها باعث ایجاد بیماری می‌شود.

چرا پیامبران دیگری بعد از خاتم‌النبی نیامده است؟ یکی به این دلیل که بشر به مرحله‌ای از رشد و تکامل رسیده و در علوم زیادی پیشرفت کرده که می‌تواند به مسیر خودش ادامه بدهد و دوم مطالبی که در کتاب قرآن آمده است شکافته نشده است؛ مثلاً تمام بزرگان نفس و روح را یکی گرفته‌اند و در کتاب قرآن آمده که انسان از نفس واحده آفریده شده است که با مرگ از بین نمی‌رود و زمانی که انسان فوت می‌کند فرشته مرگ نفس او را تحویل می‌گیرد.

نفس سه مرتبه دارد: نفس اماره، لوامه و مطمئنه که مراحل رشد را به انسان نشان می‌دهد. انسان دارای پنج حس بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه است. بینایی و شنوایی از راه دور کار می‌کند؛ ولی ارتباط چشایی و لامسه حتماً باید نزدیک باشد و اما بویایی بین این دو قرار دارد. تفاوت انسان با حیوان بسیار زیاد است و مراتب نفس فقط در انسان است که کامل می‌شود و آن به علت وجود روح است. یزدان پاک روح را انحصاراً به انسان تفویض نمود، تکامل نفس تا درجه کمال با وجود روح امکان‌پذیر است؛ یعنی نفس موقعی می‌تواند تکامل پیدا کند که روح باشد و روح است که انسان را هدایت می‌کند که به طرف کارهای مثبت حرکت کند. دو ملک همراه نفس هستند یک ملک همان روح است و ملک دیگر نقش منفی را ایفا می‌کند.

روح در انسان منحصر‌به‌فرد است و مانند پادشاه جسم است و اگر نفس به درجه کمال نرسد روح در آن معنایی ندارد؛ بنابراین هر انسانی در هر درجه و مقامی که باشد فرقی نمی‌کند، اگر به دنبال سیر و سلوک باشد بدون وجود روح به تکامل و مقام واقعی انسانی نمی‌رسند. روح در انسان دمیده شده و از آن یزدان پاک یعنی خداوند است. نفس باید کامل باشد و اگر در مرحله نفس اماره باشد روح نمی‌تواند کاری انجام دهد و باید از مرحله نفس اماره که نفس حیوانی است بگذرد. بالاترین نفس در حیوانات نفس اماره است و انسانی که در نفس اماره باشد هر کاری که بخواهد انجام می‌دهد. ارزش روح را نمی‌توان با هیچ چیزی قیاس کنیم، روح خیلی ارزشمند است و قرآن روح را به معنای منفی یاد نکرده است و همیشه مثبت بوده است.

ارزش روح مثل ارزش معلم و مربی است. انسان در نیمه راه مسائل را رها می‌کند؛ زیرا به موانعی برخورد می‌کند که راه‌حل آن را نمی‌داند. از جهتی نیروهایی در موازات او در حال حرکت هستند که نگذارند گامی فراتر بردارد و به عناوین مختلف سد راه او می‌شوند تا او را منحرف کنند و نگذارند به راه درست برسد و با وعده‌های خالی یا لحظات لذت‌جویی خیلی کوتاه همه چیز را به باد می‌دهند و نمی‌گذارند انسان گامی جلوتر برود و پیشرفت کند یا درمان شود. آن‌طور او را آرام‌آرام به دام می‌کشند که خودش باور نمی‌کند و به این دلیل است که نفس کامل نیست؛ ولی اگر نفس کامل شود می‌تواند در مقام و جایگاه روح نیز تاثیر بگذارد، مثلاً قلب به تنهایی کار می‌کند، حال اگر به قلب خون نرسد از کار می‌افتد. کار نفس و روح کاملاً متفاوت است. روح و نفس مستقل هستند هر کدام وظیفه‌ای دارند و از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند و در حقیقت نقش مکمل یکدیگر را بر عهده دارند.

وظیفه خاصی را بر عهده دارند؛ ولی تکامل نفس در همه انسان‌ها یکسان نیست و از نظر آگاهی در مراتب مختلفی قرار دارند به همین جهت همه نمی‌توانند از انشعاب اولیه با بار تکاملی به نقطه اولیه برگردند. ما می‌خواهیم به یک مرحله‌ای برسیم که خود را بشناسیم و بتوانیم مسائل خود را حل کنیم و به آرامش و آسایش برسیم؛ بنابراین وقتی ما بدانیم که بقا داریم و با مرگ از بین نمی‌رویم و مراتب نفس ما چگونه است می‌تواند در زندگی ما نقش بسیار سازنده‌ای داشته باشد. در درون ما نفس‌های متعددی است و باید ذره ذره آن را تکامل دهیم تا به آن آسایش و آرامش برسیم. 

منبع: سی‌دی رب۲
نویسنده: همسفر راضیه رهجوی راهنما همسفر زهره (لژیون دوم)
رابط خبری: همسفر سوزان رهجوی راهنما همسفر زهره (لژیون دوم)
ویرایش و ارسال: همسفر الهام رهجوی راهنما همسفر سعیده (لژیون سوم) دبیر سایت
همسفران نمایندگی بروجن