در مسیر سیر و سلوک روحانی و تحقق کمال انسانی، یکی از بنیادی‌ترین محورهای راه؛ شناخت و فرمانبرداری صحیح از عقل است. وادی ششم، قدمی است در عمق درون‌ما، جایی که فرمانروای عادل؛ یعنی عقل، باید همواره در صدر قدرت و حکمرانی قرار گیرد. اگر این فرمانروایی محقق شود، انسان به جایگاه حقیقت و سعادت نایل می‌شود؛ اما اگر عقل در حاشیه قرار گیرد و نفس فرمانروایی کند، تاریکی و انهدام در راه است.
عقل، خورشید باقی و راهنما
عقل، همچون خورشیدی است در آسمان وجود بشر که بر تمام هستی می‌تابد. این خورشید بی‌انتها، با پرتوی خودش، راه روشن و پایدار را نشان می‌دهد. هر چه صافی و روشنایی این نور بیشتر باشد، انسان توان بیشتری در شناخت و هدایت دارد؛ اما نکته مهم این است که این خورشید نه در جسم؛ بلکه در ذات انسان جای دارد و از مرگ جدا نیست؛ زیرا عقل، فنا ناپذیر است و از مرگ، خارج و پایدار.
مغز، ترجمان و ابزار عقل
مغز، همانند زبان ترجمه‌کننده و واسطه میان عقل و جهان مادی است؛ اما جوهر و اصل عقل، در عالم غیب قرار دارد و در جسم، تنها وسیله آن است. در حقیقت مغز، مترجمی است که فرمان عقل را دریافت می‌کند و آن را در قالب افکار و تصمیمات، به اقدام تبدیل می‌سازد. بنابراین، تمرکز بر کارکرد مغز کافی نیست؛ باید راه هدایت از طریق خود عقل کیفیت یابد.
نبرد درونی: عقل مقابل نفس
در درون هر انسان، جنگی دائمی در جریان است. دو نیرو در مقابل یکدیگر قرار دارند: یکی عقل؛ نماد عدالت، منطق و هدایت و دیگری نفس؛ نماد غرایز، تمایلات و امیال حیوانی. این نبرد سرنوشت‌ساز، determining سرنوشت انسان است. هر چه انسان بتواند فرمان عقل را در رفتار و تصمیماتش جاری کند، در مسیر کمال قرار می‌گیرد و در غیر این صورت، راه سقوط و تباهی را می‌پیماید.
چالش‌های نبرد درون
بسیاری از مردم درگیر نبردی ناتمام با نفس خود هستند؛ گویی در شهری در درونشان، شورا و فرمانروایی میان بزرگان دست‌وپا می‌زند. زمانی عقل، بر اوضاع حاکم است و همه چیز در صلح و آرامش است؛ اما وقتی غریزه‌ها و غرایز نفس، فرمانروایی می‌کنند، آتش ناآرامی و آشوب شعله‌ور می‌شود. در چنین شرایطی، انسان نیازمند راهکارهای عملی و ایمان به حقیقت است تا بتواند این شورا را از نزاع برهاند و به مسیر حقیقت بازگردد.
راه‌حل نجات: پیروی بی‌چون و چرا از فرمان عقل
راه نجات در تسلیم کامل و بی‌قید‌و‌شرط به فرمان عقل است. این فرمان، نه نیازمند حرکت‌های بزرگ و خارق‌العاده است؛ بلکه در تصمیمات کوچک روزمره هم متجلی است. مثلا، کنترل بر افکار منفی، مدیریت هزینه‌ها، صبر و امیدواری و ترک وسوسه‌های نفس، همان گام‌های کوچک، ولی مؤثر در مسیر فرمانروایی عقل هستند.
برای مثال، اگر عقل فرمان دهد که دست از یک کار زشت ببریم، یا در زندگی بر محبت، راستگویی و عدالت گام نهیم؛ باید بدون تردد، این فرمان را اطاعت کنیم. هر عملی کوچک که مطابق فرمان عقل باشد، مانند حلقه‌ای است در زنجیرهای بلند که انسان را به هدف نهایی، یعنی فرماندهی کامل درون، نزدیک‌تر می‌کند.
نفس اماره و روزهای درگیری
در این سفر، همواره دشمنی پنهان و حیله‌گر به نام نفس اماره، در کمین است. این نفس، عوامل ناامیدی، وسوسه، تنبلی و شهوت را تحریک می‌کند و راه‌های برتری و پیروزی را بر انسان مسدود می‌سازد؛ اما پیروی پایدار از عقل و الگوبرداری از انسان‌های وارسته، راهی است برای شکست دادن این دشمن داخلی.
نفس اگر بر عقل غلبه کند، انسان در مسیر انحراف و سقوط قرار می‌گیرد؛ ولی هر بار که عقل بر نفس استیلا یابد، پیروزی بزرگی نصیب فرد می‌شود و راه برای رسیدن به جایگاه نهایی هموار می‌گردد.
نفس مطمئنه؛ روز ظهور فرماندهی کامل در پایان
نفس مطمئنه، همان مأموریتی است که در صورت تحقق، روز پیروزی نهایی عقل و فرمانروایی مطلق حق است؛ روزی که انسان در نهایت، فرمانده کامل درون خود می‌شود و تصمیماتش، راهنمای خاموش و ولی‌نعمت مسیرش می‌گردد.
نتیجه‌گیری: فرمانبرداری از عقل، نجات‌بخش و کمال‌آفرین است.
در این مسیر، نباید فراموش کرد که فاصله میان فرماندهی عقل و نفس اماره، در ظاهر کم است؛ اما در درون، هزاران سال فاصله دارد. پس بهترین راه، پیروی بی‌چون و چرای از فرمان عقل است؛ زیرا تنها او است که می‌تواند انسان را از زنجیرهای آلودگی و غفلت آزاد کند و به‌سوی کمال حقیقی سوق دهد.
بیایید امروز، تصمیم بگیریم که در مسیر فرمانروایی عقل قدم برداریم، تا بتوانیم سرنوشتمان را در دست بگیریم و به مقام قرب و سعادت نائل شویم.
نویسنده :همسفر مهناز رهجوی راهنما همسفر اعظم (لژون هشتم)
رابط خبری :همسفر فاطمه رهجوی راهنما همسفر اعظم (لژون هشتم)
عکاس: همسفر مریم رهجوی راهنما همسفر اعظم (لژیون ششم)
ویرایش و ارسال: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر سمیه (لژیون هفتم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی دنا
- تعداد بازدید از این مطلب :
80