طبق سی‌دی «اضلاع سواد» کلمه سواد از «اسود» و به معنی سیاهه می‌باشد؛ چون روی کاغذهای سفید یادداشت می‌نوشتند و سیاه می‌شد به آن سیاهه می‌گفتند. آدم‌های زیادی را می‌شناسم که با وجود مدرک‌های تحصیلی عالی و فوق عالی، سیگار و الکل که برای سلامتی مضر است، مصرف می‌کنند! این مسائل ربطی به میزان سواد ندارد؛ بلکه به دانایی مربوط است و این دو با هم خیلی تفاوت دارد؛ مثلآ کسی را می‌شناسم که فوق لیسانس پتروشیمی دارد؛ اما مصرف کننده مواد مخدر و سیگار بود تا زمانی که با کنگره آشنا شد و میزان دانایی او افزایش پیدا کرد و به دنبال درمان اعتیاد به مخدر و سیگارش رفت.
در سی‌دی «آموزش، تجربه، تفکر» دانایی یک مثلث با سه ضلع «آموزش، تجربه و تفکر» است که تکامل عقل بر اثر افزایش سطح دانایی مؤثر (رشد اضلاع این مثلث به صورت برابر) اتفاق می‌افتد و به فرمان عقل نزدیک می‌شویم. من مثلث دانایی را این‌گونه برای خود تجزیه و تحلیل کردم: من وقتی وارد شرکت تعمیرات شدم؛ابتدا توسط مدیر مجموعه آموزش دیدم (آموزش)؛ پس از آن وارد مرحله انجام تعمیرات با استفاده از ابزارآلات الکترونیک شدم (تجربه) و در آخر بعد از این‌که نتیجه تعمیرات را می‌‌دیدم و مورد بررسی قرار می‌دادم که چگونه به جواب رسیدم (تفکر).
حال اگر من در زمان آموزش تعمیرات به جای تمرکز به حرف‌های مدیر در ذهن خودم مشغول تعمیرات می‌شدم و به ظاهر در حال آموزش بودم؛ ولی در باطن مشغول انجام تعمیرات یا کسب تجربه بودم؛ این یعنی من زمان آموزش را از دست می‌دادم و اضلاع مثلث داناییم به صورت ناقص رشد می‌کرد. بنابراین حالت درست افزایش دانایی این است؛ نباید در هنگام آموزش آن علم را تجزیه و قضاوت کنم؛ زیرا هنوز آن را کامل نیاموخته‌ام. زمانی اجازه این کار را دارم که به مرحله تفکر رسیده باشم.
اگر من بهترین آموزگار جهان و بالاترین درخواست یادگیری هم داشته باشم؛ ولی این شرایط، یعنی زمان مناسب انجام هر ضلع را رعایت نکنم، نمی‌توانم به افزایش سطح دانایی دست پیدا کنم. تفکر یعنی حرکت از سمت مجهولات به طرف معلومات؛ بنابراین من حتما باید یک معادله با تعداد برابری مجهولات و معلومات داشته باشم تا بتوانم با تفکر و استفاده از معلومات معادله، مجهولات را پیدا کنم. این‌که فقط در ذهن خودم رویاپردازی یا مرور خاطرات کنم تفکر کردن نمی‌شود.
تفکر در بعد مثبت و منفی داریم. اگر ما اطلاعات و قوانین غلط برای تفکر استفاده کنیم تفکر ما در جهت منفی می‌شود. تفکر با تعقل فرق دارد تعقل یعنی یک راهی را امتحان کرده‌ایم و جواب خوبی گرفته‌ایم و ما به یقین رسیده‌ایم؛ مثل راه‌کارهایی که راهنما به رهجو برای حل مشکلاتش می‌دهد. سازمان یونسکو سواد را به شش قسمت تقسیم می‌کند که همان دانایی محسوب می‌شود.
۱_ سواد عاطفی : من چقدر می‌توانم با اطرافیان ارتباط برقرار کنم؟؛ مثلا اگر زمانی منافع شخصی من در خطر بود یا با من مخالفت شد؛ بتوانم انسان نرمال و متعادلی باشم یا فرض کنید؛ کارفرما از ما تقاضای اضافه کاری کند و ما نتوانیم بپذیریم از فردا رفتار او با ما متفاوت می‌شود؛ یعنی سواد عاطفی ندارد.
2_ سواد ایجاد ارتباط با همه افراد جامعه : یعنی میزان توانایی من در برقراری ارتباط با یک بانکدار یا رفتگر، هرچه میزان این سواد در من بالاتر باشد روابط قوی‌تری در جامعه دارم. متاسفانه این روزها زیاد مشاهده می‌شود که اگر کسی به مدیر و بالا دست خودش احترام می‌گذارد، فردی خود شیرین، زیرآب زن و... شناخته می‌شود! در صورتی که اشتباه است. سواد رابطه یعنی آگاهی داشته باشی؛ حتی به رفتگر محله نیز سلام و عرض ادب کنید؛ وقتی وارد اداره‌ای می‌شوید با همه عوامل با احترام و خوش‌رویی برخورد کنید با این کار طرف مقابل حتی اگر حال روحی مساعدی نداشته باشد با شما مؤدبانه رفتار کند و کارتان را بهتر انجام دهد.
3_ سواد مالی : یعنی همان پس‌انداز و برنامه‌ریزی برای خرج کردن درست حقوق و درآمد.
۴_ سواد رسانه‌ای : تشخیص اخبار درست از غلط، یعنی وقتی اخباری در هر زمینه‌ای می‌شنوم؛ فوری واکنش نشان ندهم؛ اول از همه جوانب با مستندات واقعی خوب فکر و بررسی کنم بعد از تشخیص درست یا غلط بودنش واکنش نشان دهم.
۵_ سواد آموزش و پرورش : یعنی همان سواد خواندن و نوشتن و توانایی آموزش آن به فرزندانمان.
۶_سواد کامپیوتری : منظور به این نیست که حتما در این رشته یک غول رایانه‌ای باشیم، همین که بتوانیم کارهای روزمره خود را انجام دهیم؛ یعنی سواد کامپیوتری داریم.
من اگر سطح سواد و دانایی بالایی داشته باشم، به زیبایی ظاهری و باطنی هم دست پیدا می‌کنم. بعضی‌ها سواد عاطفی، ارتباطی و... ندارند؛ اما برای دست‌یابی به زیبایی، عمل‌های زیبایی مثل جراحی بینی، پروتز و... انجام می‌دهند که به خیال خود زیبا شوند!
منبع: سی دی اضلاع سواد و سی دی آموزش، تجربه و تفکر
نویسنده: همسفر الهام.ن رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون ششم)
رابط خبری: همسفر فاطمه.م رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون ششم)
ارسال: همسفر فاطمه.خ رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون ششم) دبیر سایت
همسفران نمایندگی یحیی زارع میبد
- تعداد بازدید از این مطلب :
59