نقش جهان‌بینی در درمان اعتیاد

اعتیاد، یکی از پیچیده‌ترین و ویرانگرترین معضلات اجتماعی و فردی عصر حاضر است که تنها با قطع مصرف مواد مخدر قابل درمان نیست. تجربه و تحقیقات نشان داده‌اند که برای رسیدن به درمان کامل و پایدار، باید به ابعاد مختلف وجودی انسان توجه شود. کنگره‌۶۰ با ارائه مدل صورت‌مسئله اعتیاد بیان می‌دارد که جسم، روان و جهان‌بینی سه ضلع اصلی درمان هستند.

آقای مهندس در مقاله‌ علمی خود با عنوان «صورت‌مسئله‌ اعتیاد»، جهان‌بینی را یکی از اضلاع مثلث درمان اعتیاد می‌داند. ایشان معتقد هستند که علاوه بر جسم و روان، جهان‌بینی نیز بر اثر مصرف مواد مخدر دچار تخریب می‌شود و در فرآیند درمان، باید به تعادل برسد. در کنگره‌۶۰، جهان‌بینی به دو بخش تقسیم می‌شود شامل: جهان‌بینی درون و جهان‌بینی بیرون. بیش‌ترین تمرکز در این حوزه، بر جهان‌بینی درون است؛ یعنی برداشت، احساس، شناخت و ادراک ما از دنیایی که به عنوان مصرف‌کننده، زمانی از آن غافل بوده‌ایم. این غفلت، ریشه در نوع نگاه فرد در زمان اعتیاد دارد. جهان‌بینی درون کمک می‌کند فرد نسبت به خودش و دنیای اطرافش درک تازه‌ای پیدا کند و مسیر بهبودی را بهتر طی کند.

جهان‌بینی افیونی مفهومی است که به نگرش فرد وابسته به مواد مخدر نسبت به خود، زندگی و هستی اشاره دارد. چنین فردی از زاویه‌ای آلوده به جهل، نادانی، خماری، نشئگی، کینه و دشمنی به دنیا نگاه می‌کند. جهان‌بینی افیونی مانعی بزرگ در مسیر درمان است، چرا که تا زمانی‌که فرد زاویه‌ نگاه خود را تغییر ندهد، نمی‌تواند به تغییرات واقعی و پایدار دست یابد؛ به همین دلیل، اصلاح آن در برنامه‌های درمانی کنگره‌۶۰ جایگاه ویژه‌ای دارد.

در آموزش‌های جهان‌بینی از روش مدل‌سازی استفاده می‌شود تا مفاهیم پیچیده راحت‌تر درک شوند. این دانش فقط مختص افراد درگیر اعتیاد نیست؛ بلکه برای همه انسان‌ها کاربرد دارد؛ اما برای کسانی که در تاریکی اعتیاد فرو رفته‌اند، نیازی فوری و حیاتی به شمار می‌آید.

کسی که وارد دنیای اعتیاد می‌شود، در بندهای مختلفی گرفتار می‌شود؛ چرا که اعتیاد کامل‌ترین شکل تاریکی‌ها را در خود دارد. حس‌های مثبت زیادی از او گرفته می‌شود و حس‌های منفی مانند ناامیدی، پرخاشگری، ترس و شک جای آن‌ها را می‌گیرند. در چنین شرایطی، دانش جهان‌بینی می‌تواند نقشی حیاتی ایفا کند.

در فرآیند درمان اعتیاد، یک قانون مهم مطرح است، تا زمانی که دانایی فرد مسافر افزایش نیابد، نمی‌تواند حتی بخشی از مواد مصرفی‌اش را کاهش دهد. ممکن است بتواند به‌صورت موقت مصرف را قطع کند؛ اما چون حالش خوب نمی‌شود، دوباره به مصرف بازمی‌گردد؛ بنابراین، دانش جهان‌بینی شرط لازم برای درمان پایدار و حال خوش پس از ترک است.

برای داشتن حال خوب، باید هورمون‌های بدن به صورت طبیعی و خودکار ترشح شوند. این فرآیند زمانی آغاز می‌شود که فرمان لازم از سوی مغز صادر شود؛ اما این فرمان زمانی صادر می‌شود که فرد از نظر دانایی و ظرفیت ذهنی تغییر کرده باشد. برای رسیدن به این تغییر، باید آموزش‌های جهان‌بینی را به‌درستی دریافت و تمرین کرد.

هدف از بیان این مطالب آن است که اهمیت جهان‌بینی را درک کنیم و یاد بگیریم که چگونه آن را در زندگی روزمره به کار بگیریم. کنگره‌۶۰ به‌ صراحت اعلام می‌کند که برای رسیدن به درمان کامل و پایدار اعتیاد، باید سه ضلع مثلث درمان یعنی جسم، روان و جهان‌بینی به تعادل برسند. هرگونه نقص در یکی از این اضلاع، درمان را ناقص و ناپایدار می‌کند.

برای یادگیری جهان‌بینی باید از کتاب «عبور از منطقه‌ی ۶۰ درجه زیر صفر» شروع کنیم، سپس کتاب ۱۴ وادی و جزوات جهان‌بینی ۱ و ۲ و سی‌دی‌های آموزشی را پیگیری کنیم. آقای امین دژاکام به عنوان معلم اصلی جهان‌بینی معرفی شده‌اند؛ اما تأکید دارند که همه اعضای کنگره، از استاد راهنما تا پیشکسوت، در این آموزش نقش دارند. من با حضور در کنگره‌۶۰ یاد گرفتم که جهان‌بینی، قوانین زندگی را به ما می‌آموزد و اگر آن‌ها را اجرا کنیم، می‌توانیم از زندگی لذت ببریم؛ لذتی که در دوران تاریکی از آن محروم بودم.

نتیجه می‌گیریم دانش جهان‌بینی به عنوان یکی از ارکان اصلی درمان اعتیاد در کنگره۶۰، نقش مهمی را ایفا می‌کند. این آموزه‌ها به فرد کمک می‌کنند تا نه تنها از اعتیاد رهایی یابد؛ بلکه به درک عمیق‌تری از زندگی، مسئولیت‌پذیری و رشد انسانی برسد. بدون اصلاح جهان‌بینی، هیچ درمان پایداری شکل نخواهد گرفت.

منابع: کتاب عبور از منطقه ۶۰ درجه زیر صفر، جزوات آموزشی جهان‌بینی ۱ و ۲، کتاب چهارده وادی برای رسیدن به خود.
رابط خبری: همسفر نازنین مرزبان خبری
نویسنده: همسفر ام‌البنین(د) رهجوی راهنما همسفر ام‌البنین (لژیون هفدهم)
ویراستار: همسفر فاطمه(ر) رهجوی راهنما همسفر راضیه (لژیون چهارم)
ارسال مطلب: همسفر نیلوفر