بالا بردن ظرفیت با دانایی

انسان موجودی‌ست که با سایر مخلوقات تفاوت‌های اساسی دارد. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های انسان با سایر موجودات داشتن قوه اختیار است. زمانی که به انسان قوه اختیار داده شد راه‌های شر و منفی بر روی او باز شد. اولین موضوعی که یک انسان از دوران کودکی تا آخر عمر با آن درگیر می‌باشد، پذیرفتن مسئولیت است. انسان در دوره‌های مختلف سنی نسبت به شرایطی که برای او رقم می‌خورد، ناگزیر، مسئولیت‌های مختلفی را قبول می‌کند. جالب این است که اکثر اوقات چون شرایطی را تحمل کرده که در آن جایگاه قرار بگیرد ظرفیت آن را به‌دست می‌آورد.

اگر بخواهم مثالی از دوران کودکی خود بزنم، در شش سالگی متوجه شدم که قرار است یک عضو جدید در خانواده داشته باشیم و مادرم در دوران بارداری گاها با من از مسئولیت‌هایی که بعد از آمدن عضو جدید خانواده باید بر عهده می‌گرفتم صحبت می‌کرد. شاید این اولین مسئولیتی بود که به من داده می‌شد؛ اما ۹ ماه زمان برد تا من در آن موقعیت قرار بگیرم و در این میان آموزش‌هایی هم می‌دیدم. او بایدها و نبایدهای زیادی به من آموخت و این جا بود که نتیجه گرفتم، مسئولیت دادن و مسئولیت پذیرفتن یک شبه و بدون آموزش امکان‌پذیر نیست.

هر انسانی باید به اندازه ظرفیتش مسئولیت پذیر باشد تا بازدهی خوبی نیز داشته باشد؛ در غیر این صورت نمی‌تواند مسئولیت خود را به بهترین شکل انجام دهد. ظرفیت داشتن در تمام سطوح برای انسان‌ها لازم است. بالا بردن ظرفیت در انسان یک مرتبه امکان‌پذیر نیست؛ بلکه ذره ذره و با تفکر، آموزش، تجربه، دانش، علم و آگاهی می‌توان ظرفیت را بالا برد. با بالا بردن ظرفیت در انسان مسئولیت‌پذیری نیز به وجود می‌آید به‌طوری که اگر از او سوالی شد پاسخگو باشد؛ اگر به فردی که ظرفیت لازم در او به وجود نیامده مسئولیت بدهند باعث گم کردن قبله‌اش خواهد شد.

برخی از انسان‌ها کم ظرفیت‌اند و تاب تحمل علم، اطلاعات، پول، مقام، محبوبیت، شهرت و قدرت را ندارند. با آموختن چهار کلمه، دچار غرور علمی می‌شوند و با اندکی آگاهی و چند خبر محرمانه آنان را از‌خودراضی می‌سازد. مقام، آنان را خودپسند و مغرور می‌کند. شهرت و محبوبیت، عامل بازدارنده‌شان می‌گردد و قدرت، آنان را به ستم، زورگویی و اعمال نفوذ می‌کشاند. گاهی بازتاب محرومیت‌های مالی دوران فقر به صورت ولخرجی، اسراف، ریخت و پاش‌های دوران پول‌داری نمود می‌یابد و گاهی تهی‌دستان تازه به دوران رسیده، چنان افسار گسیخته می‌تازند که اعیان و اشراف هم به گردشان نمی‌رسند. در این زمان اصطلاحا می‌گوییم این فرد قبله‌اش را گم کرده است. شاید روزی بزرگ‌ترین هدف او رسیدن به این جایگاه و تغییر شرایط عزیزانش بوده؛ یعنی هدف از رسیدن در این جایگاه را فراموش کرده است. بنابراین ظرفیت داشتن در هر کاری می‌تواند مهم‌ترین موضوع برای هر انسان باشد.

اگر انسان خودساخته، آموزش دیده‌‌ و باتجربه نباشد و ناگهان دنیا به او روی آورد دیگر کسی را نمی‌شناسد و سراغی از دوست، آشنا و خویشاوند نمی‌گیرد. در حالی که دل‌های باایمان و انسانی که برای رسیدن به جایگاه‌ها تجربه‌های مختلف را پشت سر گذاشته و  آن تجربه‌ها را فراموش نکرده باشد، در همه شرایط تعادل خود را حفظ می‌کند و رفاه مادی، منصب اجتماعی و محبوبیت مردمی آنان را دگرگون نمی‌کند.

ظرفیت داشتن هنگام رسیدن به نعمت‌ها و برخورداری‌ها، موهبتی بزرگ است؛ به همین دلیل یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین دعاهایی که می‌توان در هنگام خواندن دعا در کنگره یا هر جای دیگر داشته باشیم این است: خداوندا ظرفیت و قابلیت لازم برای پذیرا شدن مراتب بالاتر علم و آگاهی را به ما عنایت بفرما.

نویسنده: راهنما همسفر زهرا (لژیون هفتم)
ویراستاری: همسفر سوده رهجوی راهنما همسفر عذری (لژیون دهم)
ارسال: همسفر فاطمه رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون پانزدهم) دبیر سایت
همسفران نمایندگی صالحی