بدن فرصت کافی برای بازسازی آنزیمی و گیرنده‌ای دارد.

عنوان مقاله (Title)
تحول در ساختارهای بدنی و روانی افراد در فرایند درمان اعتیاد به روش «DST» و داروی «اپیوم تینکچر»

چکیده (Abstract)
روش درمانی Dezhakam Step Time (DST) یک پروتکل بومی و علمی برای ترک تدریجی اعتیاد است که بر پایهٔ تعادل بدن و بازسازی سیستم‌های فیزیولوژیک عمل می‌کند. در این روش، داروی اصلی مورد استفاده اپیوم تینکچر (OT) است. تحلیل داده‌های حاصل از مطالعات انجام‌شده در ایران و خارج از کشور نشان می‌دهد که استفاده از پارامترهای دقیق (D=0.8، S=21 روز، T≈10 تا 11 ماه) منجر به بازسازی سیستم عصبی، تنظیم خواب، تعادل رفتاری و بازگشت رنگ طبیعی پوست و صلبیه می‌شود.
در پایان درمان، قطع مصرف بدون علائم خماری رخ می‌دهد. این مقاله با مرور و تلفیق داده‌های میدانی و شواهد علمی، مکانیسم‌های زیستی و نتایج بالینی روش DST و داروی OT را بررسی و تبیین می‌کند.

۱. مقدمه (Introduction)
اعتیاد به مواد مخدر یکی از چالش‌های پیچیده بهداشت عمومی است و اغلب روش‌های درمان موجود با مشکلاتی مانند بروز سندرم محرومیت (Withdrawal Syndrome) یا بازگشت به مصرف (Relapse) همراه‌اند.
در ایران، سازمان مردم‌نهاد کنگره ۶۰ (Congress 60) با بهره‌گیری از روش درمانی DST توانسته مدلی منسجم برای درمان تدریجی ارائه دهد.
این مدل از اصول فیزیولوژیکی سازگاری بدن (Adaptation) استفاده می‌کند تا طی روندی پلکانی، وابستگی نوروشیمیایی به مواد را بدون بروز اختلالات جسمی و روانی تعدیل کند.

۲. مواد و روش‌ها (Materials and Methods)
در این پژوهش، تمرکز بر مطالعاتی بوده است که درمان با اپیوم تینکچر در چارچوب روش DST را بررسی کرده‌اند. شاخص‌های اصلی مورد ارزیابی شامل کیفیت خواب، تغییرات خلقی، میل مصرف (Craving) و علائم فیزیولوژیک ترک بودند. در تحلیل داده‌ها، شواهد کمی و کیفی با یکدیگر ادغام شدند تا روند تغییرات در مراحل مختلف روش DST مشخص شود.

۳. یافته‌ها (Findings)
نتایج نشان داد که اجرای کامل روش DST همراه با OT منجر به بازسازی قابل‌توجه در ساختارهای بدنی و روانی بیماران می‌شود:
بازسازی فیزیولوژیک: رنگ چهره روشن و طبیعی شد، کبودی دور چشم از بین رفت و مردمک‌ها به حالت نرمال بازگشتند.
تنظیم خواب و اعصاب: پس از حدود ۸ ماه، الگوی خواب شبانه طبیعی شد و اضطراب کاهش یافت.
کاهش میل مصرف: مطالعات بالینی (Front Psychiatry, 2023) نشان داد کاهش پلکانی دوز OT (به‌میزان ۱.۶۵ میلی‌لیتر در هر ۲۱ روز) میل به مصرف را بدون احساس محرومیت کاهش می‌دهد.
عدم بروز خماری: در مرحله نهایی، بیماران مصرف OT را قطع کرده و هیچ نشانه‌ای از خماری مانند بی‌قراری یا بی‌خوابی مشاهده نمی‌شود.
بهبود کیفیت زندگی: افزایش تمرکز، بازگشت میل کاری و تعادل روانی از یافته‌های مکرر گزارش‌های عملیاتی کنگره ۶۰ است.

۴. بحث و تفسیر (Discussion)
از منظر نوروبیولوژیک، اثر درمانی روش DST ناشی از بازآرایی تدریجی گیرنده‌های μ و κ اوپیوییدی (μ- and κ-opioid receptors) و رفع اختلال در محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–آدرنال (HPA Axis) است. در این فرآیند، اپیوم تینکچر — که ترکیبی از آلکالوئیدهای مورفین، کدئین، پاپاورین و تئوباین است — مانند یک ترکیب چندماده‌ای (Multi-Alkaloid Compound) عمل می‌کند و برخلاف درمان‌های تک‌ماده‌ای مانند متادون، طیف وسیع‌تری از گیرنده‌ها را تعدیل می‌کند.
در مقایسه با متادون، مطالعات نشان می‌دهد که OT در چارچوب DST باعث کاهش پایدارتر وابستگی جسمی می‌شود، زیرا بدن فرصت کافی برای بازسازی آنزیمی و گیرنده‌ای دارد.
اصل کلیدی در این روش، توقف مقاومتی در هر چرخه ۲۱ روزه است که موجب سازگاری سلولی و ترمیم تدریجی سیستم عصبی می‌شود.
علاوه بر اثرات فیزیولوژیکی، DST اثرات روان‌شناختی و جامعه‌محور نیز دارد؛ آموزش جهان‌بینی (Psycho-education) و مشارکت گروهی در کنگره ۶۰ نقش مهمی در حفظ انگیزه و پیشگیری از عود ایفا می‌کند.

نتیجه‌گیری (Conclusion)
روش DST همراه با داروی OT، رویکردی علمی–تجربی است که با بهره‌گیری از اصول سازگاری تدریجی، بازسازی ساختارهای عصبی، فیزیولوژیک و رفتاری را ممکن می‌سازد.
پژوهش‌های بالینی شواهدی از بازگشت تعادل بدنی، خواب طبیعی و حذف تدریجی میل مصرف ارائه داده‌اند، بدون بروز علائم خماری.
این یافته‌ها ضرورت اجرای کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌شده (Randomized Controlled Trials – RCTs) را برای مقایسهٔ اثربخشی DST با درمان‌های نگه‌دارنده‌ای همچون متادون و بوپرنورفین نشان می‌دهند.( References )

نویسنده: همسفر هدی رهجوی راهنما همسفر مهدیه (لژیون دوم)
رابط‌ خبری: همسفر مهناز رهجوی راهنما همسفر مهدیه (لژیون دوم)
ویرایش و ارسال: همسفر معصومه (لژیون دوم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی سنایی