انحراف از مسیر عدالت یعنی گمراهی و تبعیت از هوای نفس

عدالت چیست؟ عدالت به زبان ساده یعنی هر کسی آنچه را که سزاوار و شایستگی آن را دارد، دریافت کند. عدالت هم‌خانواده‌ تعادل است. تعادل یعنی پایداری، و عدالت بر پایه اخلاقیات، عقلانیت، قوانین زندگی (ترجیحاً ۱۹ قانون)، دین و انصاف است. مفهوم عدالت از دیدگاه قرآن این‌گونه است که هر چیزی باید در جایگاه شایسته خود قرار گیرد و هر کاری مطابق با حق و حقیقت انجام شود. این مفهوم به‌عنوان یک اصل اساسی در آفرینش جهان و قوانین الهی و روابط انسانی مطرح شده است. عدالت یعنی دادن حق هر صاحب حقی به خودش. خداوند در قرآن می‌فرماید: «من پیامبران خود را همراه با ترازو فرستادم تا مردم را به عدالت در مبادلات خود عادت دهیم، تا دچار ضرر و زیان نشوند» و هشدار می‌دهد که: «وَیلٌ لِّلْمُطَفِّفِینِ» یعنی وای بر کم‌فروشان.

انحراف از مسیر عدالت در واقع تبعیت از هوای نفس و گمراهی است. آقای مهندس می‌فرمایند: «عدالت به راحتی به دست نمی‌آید. اولین چیزی که برای رسیدن به عدالت مهم است، معرفت، شناخت، آگاهی و عمل سالم است.» آقای مهندس چقدر درست و به‌جا عدالت را در کنگره ۶۰ به اجرا گذاشتند. همه این‌ها از روی علم، دانش و آگاهی ایشان است. ما تنها برای درمان به کنگره می‌آییم و باید روی درمان و نقاط مشترک خود که آن هم مواد مخدر است، تمرکز داشته باشیم. از این جهت همه با هم برابر هستیم. آموزش‌ها در کنگره ۶۰ برای همه یکسان است و در این زمینه عدالت برقرار شده است؛ اما آیا اعضای کنگره ۶۰ با هم برابرند؟ مسلماً خیر. آیا دانایان و نادانان با هم برابرند؟ آیا کسانی که خدمت می‌کنند و کسانی که خدمت نمی‌کنند با هم برابرند؟ آیا مسافری که روی برنامه است و سفرش را به‌خوبی انجام می‌دهد، با مسافری که سه سال است به کنگره می‌آید و هنوز به درمان نرسیده است، برابر است؟ قطعاً خیر؛ پس جایگاه یک تازه‌وارد با یک سفر اولی، دومی، راهنما، مرزبان و... با یکدیگر متفاوت است و این یعنی عدالت.

معرفت ممکن است در جهت خیر یا شر باشد. آیا ممکن است کسی کار خیر و نیکی انجام دهد ولی تبدیل به شر شود؟ بله، به‌عنوان مثال ما چیزی را به کسی امانت می‌دهیم و آن شخص در امانت خیانت می‌کند. مثال دیگر اینکه ما ضامن وام برای کسی می‌شویم و آن شخص به دلایلی قسط‌هایش را پرداخت نمی‌کند، یا فراری می‌شود، یا فوت می‌کند. این دقیقاً اتفاق غیرمنتظره‌ای بود که برای من همسفر و مسافرم رخ داد و سال‌ها با شرایط سختی مجبور به پرداخت آن وام شدیم. خود کرده را تدبیر نیست. بنابراین، اگر بخواهیم عمل سالم و صالح انجام دهیم، حتماً باید شناخت و آگاهی لازم پیرامون آن کار را داشته باشیم تا از انحراف جلوگیری کنیم. ما باید یاد بگیریم که به‌راحتی به کسی اعتماد نکنیم؛ حتی به خواهر، برادر، فامیل و...  در ازای هرگونه معامله، شراکت، ضمانت، تعمیرات، خرید و فروش و یا هر چیزی، حتماً قراردادی بین ما نوشته شود و شاهد، سند، مدرک و امضاء از طرفین داشته باشیم تا فامیلی و خویشاوندی، رفاقت و دوستی‌مان پابرجا باشد. باید قدر محبت را بدانیم؛ با بزرگ‌ترها با احترام برخورد کنیم و کوچکترها به بزرگترها احترام بگذارند. راهنماها با محبت و دلسوزی برخورد کنند و درون ما از کینه، نفرت و کفر خالی باشد.

اگر من قوانین و علم درست زندگی کردن را یاد بگیرم، مثلاً دروغ نگویم، تهمت نزنم، تجسس در کار دیگران نکنم، قضاوت نکنم، اهل ربا و رشوه نباشم، به حریم دیگران احترام بگذارم، خیانت نکنم و...، در راه ارزش‌ها و صراط مستقیم حرکت کنم و به خداوند بخشنده و مهربان ایمان داشته باشم و به او توکل کنم، حتماً به تعادل خواهم رسید و فرد عادلی خواهم بود و عدالت را برقرار خواهم کرد. اگر من این اصول را در خودم و در خانواده‌ام پیاده کنم، مسلماً الگوی خوبی برای اعضای خانواده خواهم بود و این الگو به جامعه نیز منتقل خواهد شد. انسان‌ها در رنج و سختی آفریده شده‌اند و نباید از کسی گله و شکایتی بکنند. باید مسئولیت کارهای خود را خودمان بر عهده بگیریم و به خدا واگذار نکنیم. در این صورت به فرمان عقل گوش داده‌ایم و می‌توانیم عدالت را برقرار کنیم.

اهمیت و ارزش عدالت اینجا روشن می‌شود که آقای مهندس‌دژاکام آن را در رأس مثلث قرار داده‌اند؛ یعنی اگر معرفت، شناخت و عمل سالم انجام دهیم، آن‌گاه عدالت را هم می‌توانیم اجرا کنیم.

نویسنده: همسفر الهام رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون هفدهم)
منابع: سی‌دی عدالت در کنگره ۶۰، مطالعه در سایت کنگره ۶۰، برداشت از سی‌دی‌ها و وادی‌ها و منابع آموزشی کنگره ۶۰
رابط خبری: همسفر لاله رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون هفدهم)
ارسال: همسفر شهناز رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون چهارم)، نگهبان سایت
همسفران نمایندگی سهروردی اصفهان