قضاوت، رابطه مستقیمی با جهالت دارد

قضاوت و جهالت دو مقوله به هم پیوسته و مکمل یکدیگرند. قضاوت رابطه مستقیمی با جهالت دارد. قضاوت به معنای حکم دادن، داوری کردن و دانستن است و جهالت به معنای عدم آگاهی، ندانستن، بی‌خردی است. در جهالت تاریکی مطلق حاکم است و هیچ نوری برای روشن کردن مسیر وجود ندارد؛ اما در قضاوت هر چند ممکن است نور دانش کامل و کافی نباشد؛ اما باز اندکی روشنایی وجود دارد و انسان می‌تواند بر حسب آن به ارزیابی و سنجش بپردازد. تاریکی جهالت، انسان را در چنگال ناآگاهی و گمراهی اسیر می‌کند؛ در این تاریکی قدرت تشخیص سره از ناسره از بین می‌رود و انسان در باتلاق خرافات و باورهای نادرست غرق می‌شود. آقای مهندس می‌فرمایند؛ ریشه بسیاری از رنج‌ها، مشکلات، جنگ‌ها، ظلم و ستم‌ها در طول تاریخ بر اثر جهالت بشر بوده است . آقای مهندس فرمودند؛ مسیر رهایی از جهالت و رسیدن به قضاوت روشن و آگاهانه را با مطالعه، کسب دانش، اطلاعات درست، تفکر، تعمق و کسب تجربه می‌توان بر تاریکی جهالت غلبه کرد و به درک صحیحی از هستی و امور آن دست یافت. قضاوت یک ابزار بسیار قدرتمندی در دستان انسان است و با استفاده صحیح از این ابزار، می‌توانیم زندگی بهتری برای خود و دیگران بسازیم؛ اما اگر از این ابزار، نادرست استفاده کنیم در تاریکی جهالت غرق خواهیم شد و به خود و دیگران آسیب خواهیم رساند.

کسانی که دائماً در مورد دیگران قضاوت می‌کنند در زندگی شخصی خود هدف و برنامه مشخصی ندارند؛ حتی قضاوت کردن در مورد فرزندان و همسر خود باید در حدی باشد که وارد حریم خصوصی آن‌ها نشویم. برای این‌که عقل آدمی بتواند به درستی قضاوت کند، بایستی بداند که گویی قدرت عقل به میزان دانایی اوست و هر چه دانایی انسان‌ها در بستر آموزش، تجربه و تفکر افزایش یابد به همان نسبت هم قدرت تشخیص افزایش می‌یابد و خطاها در قضاوت کمتر می‌شود و انتخاب‌های سالم و درست باعث برقراری صلح و آرامش در زندگی حیاتی و جهان‌های دیگر می‌گردد؛ اما اگر سطح آگاهی، شناخت و معرفت انسان کم باشد به راحتی فریب ظواهر را خورده و مشکلات زیادی را برای خود و دیگران به وجود می‌آورد. در جزوه جهان‌بینی، مثلث جهالت مقابل مثلث دانایی قرار دارد. مثلث جهالت از سه ضلع تشکیل شده است که شامل ترس، منیت و ناامیدی می‌شود. کسی که در مورد دیگران قضاوت می‌کند امکان دارد از روی ترس، منیت و ناامیدی باشد. گاهی با قضاوت کردن دیگران می‌خواهیم از خود و مشکلاتمان فرار کنیم؛ زیرا نمی‌دانیم زندگی آن‌ها چگونه است و بر آنان چه می‌گذرد و در چه شرایطی هستند. ما ظاهر امر را می‌بینیم و از باطن هیچ خبری نداریم و بیش‌تر قضاوت‌ها در ظاهر اتفاق می‌افتد. ما هر چه چشمانمان می‌بیند سریع آن را مورد قضاوت قرار می‌دهیم و اجازه نمی‌دهیم لحظه‌ای تفکر نماییم که شاید واقعاً موضوع این‌گونه نباشد.

در کنگره می‌آموزیم که باید انگشت اشاره و دوربین‌ بر روی خودمان باشد و فقط و فقط به قضاوت خودمان بپردازیم تا بتوانیم عیب‌ها و ضعف‌های خودمان را رفع کنیم. استاد امین می‌فرمایند؛ برای درک مفاهیم کلمات، ابتدا باید ریشه آن‌ها را مورد بررسی قرار داد مثل جهالت که ریشه آن از جهل و نادانی است؛ البته نباید فراموش کرد که برای دوری از جهالت نیز لازم است که با منیت، ناامیدی و ترس روبرو شده و با آموزش صحیح بتوانیم آن‌ها را بشناسیم و از آن‌ها عبور کنیم پس آن کنیم که فرمان است. می‌توان اشاره کرد که قضاوت‌ها همیشه بد نیستند بلکه قضاوت سالمی که از روی تفکر سالم، تجربه و آموزش باشد، انسان می‌تواند پیرامون هر موضوعی قضاوت کند و باید اطلاعات و آگاهی‌های لازم در مورد آن موضوع را فراهم کرده باشد برای مثال؛ اگر شما بخواهید بین دو نفر قضاوت نمایید، شایسته است که سخنان هر دو شخص را بشنوید و در مورد صحت و سقم آن بررسی و تحقیقات لازم را انجام دهید و پس از به نتیجه رسیدن می‌توانید بین آن‌ها داوری نمایید. در کل سعی کنیم در چیزهایی که به ما مربوط نمی‌شود دخالت نکنیم و افکار و اندیشه‌مان را نسبت به آن‌ها مثبت کنیم. «اگر خوب بیل می‌زنیم، باغچه خود را بیل بزنیم» قضاوت کردن کار بسیار دشواری است و کار هر کسی نیست؛ احتیاج به جمع آوری اطلاعات وسیع و صحیحی دارد، نیاز به شواهد و مدارک لازم دارد و نباید بر حسب و گمان خود در اموری که به ما مربوط نمی‌باشد دخالت کنیم و بخواهیم قضاوت کنیم؛ زیرا دچار ضدارزش‌ها می‌شویم و علاوه بر آن در زندگی خودمان  هم تخریب ایجاد می‌نماییم و این موضوع موجب از بین رفتن آرامش‌ ما می‌شود.

شغل قضاوت یکی از سخت‌ترین و پر مخاطره‌ترین شغل‌های جهان است؛ چرا که با مرگ و زندگی، حال و آینده و آبروی انسان‌ها سر و کار دارد و این مسئله آن‌قدر مهم است که در آموزه‌های دینی اسلام، زنان به دلیل وجود احساسات لطیف‌شان از انجام این کار منع شده‌اند. معمولاً قضات دادگستری با گذراندن تحصیلات در مقاطع مختلف آموزش می‌گیرند و با تعیینرشته حقوق و پشت سر گذراندن دانشگاه و تحصیلات عالیه و دکترا، مدارک و مجوز لازم را به دست می‌آورند و با کسب علم و دانش و آگاهی می‌توانند در این جایگاه خدمت کنند و حکم صادر نمایند. بزرگترین دشمن انسان جهل و ناآگاهی خودش می‌باشد. انسان جاهل همانند یک عقرب می‌تواند خودزنی کند. انسان جاهل به دنیا می‌آید و این گناه نیست؛ اما جاهل از دنیا رفتن گناه است. قضاوت نکنیم تا مورد قضاوت دیگران قرار نگیریم. امیدوارم همه ما با کسب دانایی و علم و دانش به مرحله‌ای برسیم که مورد لطف خداوند قرار بگیریم و از جهالت‌ و قضاوت‌های بی‌جا دوری کنیم و خداوند به ما کمک کند که همگی با هر طلوع خورشید یک قدم به او نزدیک شویم.

منابع: سی‌دی قضاوت و جهالت و سخنان آقای مهندس در جلسه جهان‌بینی

نویسنده: همسفر فرحناز رهجوی راهنما همسفر خدیجه (لژیون دوازدهم)

رابط خبری: همسفر ناهید رهجوی راهنما همسفر خدیجه (لژیون دوازدهم)

ویرایش و ارسال: همسفر کبری رهجوی راهنما همسفر مریم (لژیون هجدهم) دبیر سایت 

همسفران نمایندگی حر