قضاوت نوعی پیش‌داوری کردن است

خداوند قدرت اختیار و حق انتخاب را در روز الست به انسان داد و آنجا بود که قدرت قضاوت کردن در انسان شکل گرفت. قضاوت و جهالت دو واژه‌ای هستند که در کنار یکدیگر کامل می‌شوند. گاهی اوقات قضاوت در مورد خودمان است و در طول شبانه‌روز به خاطر هزاران فکری که از ذهنمان می‌گذرد، در حال حکم صادر کردن برای خودمان هستیم. قضاوت رابطه مستقیمی با جهالت دارد و در واقع قضاوت به معنای حکم کردن و جهالت به معنای ندانستن است. قضاوت کردن بسیار دشوار است و کار هر‌کس نیست؛ کسی می‌تواند قضاوت کند که علم و دانش آن را فراگرفته، درس قضاوت را خوانده و مراحلی را پشت سر گذاشته باشد. هر چه سطح دانایی ما بالا باشد، قضاوت راجع به دیگران کمتر است. انسان جاهل بیشتر در هر کاری دخالت دارد و در مورد دیگران قضاوت می‌کند.

در جهان‌بینی مثلث جهالت مقابل مثلث دانایی قرار دارد. مثلث جهالت از سه ضلع ترس، منیت و ناامیدی تشکیل‌شده است. قضاوت ابزاری قدرتمند در دستان انسان است و با استفاده صحیح از این ابزار می‌توانیم زندگی بهتری برای خود و دیگران بسازیم؛ اما اگر از این ابزار نادرست استفاده کنیم، در تاریکی جهالت غرق خواهیم شد و به خود و دیگران آسیب می‌رسانیم. جهالت و قضاوت دو مقوله به‌هم‌پیوسته و مکمل یکدیگرند. جهالت بستری مساعد برای قضاوت‌های نادرست فراهم می‌کند و قضاوت‌های نابجا نیز به‌نوبه خود جهالت را دامن می‌زند.

قضاوت یعنی بر اساس یک سری دانسته‌ها و اطلاعات داوری کنیم. قضاوت درست با اطلاعات و دانسته‌های درست و قضاوت غلط بر اساس یکسری اطلاعات و دانسته‌های غلط صورت می‌‌گیرد. جهالت به معنی جهل و نادانی یا ندانستن است و همچنین قضاوت رابطه مستقیمی با جهالت دارد؛ به‌طوری‌که هرچقدر انسان‌ها جاهل و نادان‌تر باشند، درهرصورت قضاوت‌های زیادی دارند؛ اگر شخصی واقعاً می‌دانست که دروغ، تهمت، قضاوت، مصرف مواد مخدر و الکل بد است؛ آیا واقعاً انجام می‌داد؟ باید گفت اگر انسان در موضوعی به حقیقتی برسد، به‌هیچ‌عنوان غیرازآن حقیقت کاری انجام نمی‌دهد. 

اگر انسان تأثیر قضاوت‌های نادرست را بر زندگی افراد ببیند و بداند که گاهی قضاوت‌های نادرست می‌تواند مسیر زندگی انسان را تغییر دهد؛ به‌طورقطع در قضاوت عجله نمی‌کند و ترجیح می‌دهد از قضاوت‌ها دوری کند. قضاوت به‌نوعی پیش‌داوری کردن است؛ یعنی پیش از آنکه ما از حقیقت یک موضوع آگاه باشیم؛ با توجه به تصورات ذهنی خود برداشتی نسبت به موضوع و اشخاص دیگر به عمل می‌آوریم. معمولاً یک ضد ارزش به‌تنهایی اجرا نمی‌شود و به همراه خود چندین و چند موضوع دیگر را هم به بار می‌آورد که در مورد دیگران قضاوت می‌کند و امکان دارد از ترس، منیت و حتی ناامیدی فرد باشد.

گاهی با قضاوت کردن می‌خواهیم از خود فرار کنیم؛ پس نباید در مورد کسی قضاوت کنیم؛ زیرا نمی‌دانیم زندگی آن‌ها چگونه است و در چه شرایطی هستند. اگر ظن و گمان بد به کسی ببریم و در مورد دیگران تجسس کردیم؛ سپس وارد مرحله سرزنش بشویم و شروع به غیبت‌کنیم؛ قطعاً وارد جهالت می‌شویم؛ پس بهتر است افکار و اندیشه‌هایمان را مثبت کنیم و به‌اصطلاح دوربین را به سمت خود برگردانیم تا از گزند قضاوت و جهالت در امان باشیم.

نویسنده: همسفر اعظم رهجوی راهنما همسفر فاطمه (لژیون چهارم)

رابط خبری: همسفر منصوره رهجوی راهنما همسفر فاطمه (لژیون چهارم)

عکس: همسفر مهتاج نگهبان سایت

ارسال: همسفر معصومه دبیر سایت

همسفران نمایندگی اردستان