موانع درونی و بیرونی

در کنگره۶۰، دانایی مؤثر به‌ عنوان یکی از ارکان اصلی درمان اعتیاد شناخته می‌شود. دانایی مؤثر یعنی توانایی تبدیل دانش به عمل و این امر زمانی محقق می‌شود که فرد بتواند بر موانع درونی و بیرونی غلبه کند. شناخت این موانع، گامی حیاتی در مسیر درمان و رشد فردی است. دانایی مؤثر، دانشی است که در رفتار و تصمیم‌گیری فرد نمود پیدا می‌کند. فردی که دانایی مؤثر دارد، نه‌ تنها می‌داند چه کاری درست است، بلکه آن را انجام می‌دهد. این نوع دانایی حاصل تعامل سه عنصر کلیدی تفکر، تجربه و آموزش است.

موانع دانایی مؤثر، عواملی هستند که مانع از تبدیل دانایی به عمل می‌شوند. این موانع ممکن است درونی، بیرونی یا ترکیبی از هر دو باشند. در ادامه، مهم‌ترین موانع از دیدگاه آموزش‌های کنگره۶۰ بررسی می‌شوند:

۱. نفس اماره: نفس اماره، بخش ناهشیار و خواسته‌محور وجود انسان است که تمایل به لذت‌های آنی و خواسته‌های غیرمنطقی دارد. این نفس، دانایی را نادیده می‌گیرد و فرد را به سمت رفتارهای تخریبی سوق می‌دهد. مانند فردی که می‌داند مصرف مواد مخرب است، اما با خود می‌گوید: «فقط یک بار دیگر مصرف کنم، بعدش ترک می‌کنم».

۲. غرور دانایی: غرور دانایی زمانی رخ می‌دهد که فرد تصور می‌کند همه چیز را می‌داند و نیازی به آموزش یا تجربه دیگران ندارد. این غرور مانع یادگیری و پذیرش واقعیت می‌شود. مانند کسی که می‌گوید: «من خودم بلدم، نیازی به سی‌دی و جلسات ندارم».

۳. ترس از تغییر: تغییر نیازمند خروج از منطقه امن ذهنی است. بسیاری از افراد با وجود دانستن مسیر درست، از تغییر می‌ترسند و در وضعیت تخریبی باقی می‌مانند. مانند کسی که می‌گوید «اگر ترک کنم، نمی‌دانم چطور با مشکلات زندگی کنار بیایم».

۴. تجربه‌های تلخ گذشته: شکست‌های قبلی در ترک اعتیاد یا مواجهه با ناامیدی، می‌تواند مانع اعتماد دوباره به مسیر درمان شود. این تجربه‌ها اگر پردازش نشوند، به مانعی جدی تبدیل می‌شوند. مانند کسی که می‌گوید: «قبلاً هم ترک کردم ولی دوباره برگشتم، این بار هم فایده ندارد».

۵. وسوسه و نیروهای بازدارنده: نیروهای تخریبی بیرونی مانند دوستان مصرف‌کننده، محیط‌های آلوده یا خاطرات خوش‌ظاهر از مصرف، می‌توانند دانایی فرد را تحت‌الشعاع قرار دهند. مانند کسی که می‌گوید «دوست‌هایم زنگ زدند گفتند بریم دورهمی، فقط یک پک بزنیم، چیزی نمی‌شود».

برای غلبه بر این موانع، کنگره۶۰ راهکارهایی ارائه می‌دهد: تقویت آموزش مستمر از طریق سی‌دی‌ها و جلسات، مشارکت در لژیون و استفاده از تجربه دیگران، تمرین تفکر و خودشناسی، استفاده از تجربه سفر اول و دوم و تقویت ایمان و امید به درمان. در نتیجه موانع دانایی مؤثر، اگر شناسایی و مدیریت نشوند، می‌توانند مسیر درمان را متوقف یا منحرف کنند. فردی که بتواند با آموزش، تجربه و تفکر بر این موانع غلبه کند، نه‌ تنها در درمان اعتیاد موفق خواهد بود، بلکه در سایر ابعاد زندگی نیز به رشد و آرامش خواهد رسید.

نویسنده: همسفر فرحناز رهجوی راهنما همسفر فرزانه (لژیون اول)
رابط خبری: همسفر مریم رهجوی راهنما همسفر فرزانه (لژیون اول)
ویرایش و ارسال: همسفر نیلوفر رهجوی راهنما همسفر معصومه (لژیون هفتم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی پرستار