دانایی در مقابل جهالت قرار دارد

قبل از این‌که به کنگره بیایم فکر می‌کردم هرکس سواد بیشتری دارد داناتر است؛ ولی از وقتی که وارد کنگره شدم و آموزش دیدم، فهمیدم که سواد و تحصیلات مهم است؛ اما نشانه دانایی نیست. در آموزش‌ها با مثلث دانایی آشنا شدم که اضلاع آن تفکر، آموزش و تجربه است و باید این سه ضلع به یک اندازه رشد کند تا فرد به دانایی مؤثر برسد، دانایی مؤثر درون مثلث دانایی قرار دارد. فردی که به دانایی رسیده باشد هیچ‌گاه نمی‌گوید: من دانا هستم دانسته‌هایش را با تفکر به اجرا درمی‌آورد و از تاریکی‌ها و ضدارزش‌ها دوری و به سمت راستی، درستی و ارزش‌ها حرکت می‌کند. 

به قول معروف: "مشک آن است که خود ببوید، نه آن‌که عطار گوید." انسان دانا همیشه قبل از این‌که خواسته‌هایش را عملی کند آن‌ها را تحلیل و بررسی می‌کند و از ماهیت آن‌ها اطمینان پیدا می‌کند بعد به اجرا درمی‌آورد. انسانی که به دانایی رسیده، به فرمان عقل نزدیک شده، خواسته‌های نامعقول را کنار می‌زند و آن‌ها را انجام نمی‌دهد. کسی که به دانایی مؤثر می‌رسد از او اشتباهی سر نمی‌زند و برای خود و دیگران مشکل درست نمی‌کند، در آسایش و آرامش کامل، از زندگی لذت می‌برد. 

شخصی که به فرمان عقل می‌رسد؛ حتماً لازم نیست کارهای خارق‌العاده انجام دهد همان انجام دادن کارهای کوچک به وقت خودش یعنی به فرمان عقل رسیدن است، مثل به موقع حمام رفتن وقتی من الان می‌خواهم به حمام بروم همان لحظه اجرا کنم یعنی به فرمان عقل رسیدم. وقتی من بتوانم کارهای کوچک را به موقع انجام دهم؛ حتماً در آینده می‌توانم کارهای بزرگ را به اجرا دربیاورم این همان نقطه‌ای است که دانایی به دانایی موثر تبدیل می‌شود. 

دانایی در مقابل جهالت قرار دارد که یاد گرفتم جهالت از ترس، ناامیدی و منیت به وجود می‌آید که ترس مانع از کسب تجربه، منیت مانع از آموزش و ناامیدی مانع از تفکر می‌شود اگر این سه ضلع را کنار بگذاریم و با تفکر، تجربه و آموزش جلو برویم به دانایی می‌رسیم به شرطی که هر سه ضلع به یک اندازه رشد کند و بعد از دانایی به دانایی مؤثر می‌رسیم. دانایی مؤثر مرحله‌ای است که باید تصفیه و پالایش صورت بگیرد تا درستی و نادرستی کارها را بتوانیم تشخیص دهیم و تصمیم درست و عقلانی بگیریم. 

ممکن است شخصی از نظر سواد به مرحله بالایی برسد و سطح سوادش بالا باشد؛ ولی دانایی نداشته باشد؛ پس هر باسوادی دانا نیست. باید بدانیم که بزرگترین مانع ما در برابر نفس‌اماره یا در حالت کلی خواسته‌های نامعقول، همین دانایی است. هر قدر دانایی به خصوص دانایی مؤثر نیرومندتر باشد در رسیدن به خواسته‌های نامعقول ذرات نفس مانند یک فیلتر عمل می‌نماید. 

نویسنده: راهنما تازه‌واردین همسفر سهیلا رهجوی راهنما همسفر مهری (لژیون اول) 
رابط خبری: همسفر هاجر رهجوی راهنما همسفر مهری (لژیون اول) 
ویرایش و ارسال: همسفر آذر رهجوی راهنما همسفر فرشته (لژیون سوم) نگهبان سایت 
همسفران نمایندگی باباطاهر همدان