داروی OT جایگزینی مناسب برای مواد مخدر

دومین جلسه از دور بیست و یکم کارگاه‌های آموزشی کنگره 60، لژیون پزشکان در پارک طالقانی، با استادی همسفر محبوبه، نگهبانی جناب مهندس و دبیری همسفر طوطی، با دستور جلسه «OT» جمعه 10 دی‌ 1400 ساعت 8 صبح آغاز به کار کرد.

سخنان استاد:
سلام دکتر محبوبه دینی هستم همسفر کارشناس حوزه سلامت و متخصص داخلی.
خیلی خوشحالم که در این جلسه در خدمتتان هستم و قبل از هر چیز کسب اجازه می‌کنم از محضر همه همکاران که با توجه به تجربه کم و حضور کوتاه‌مدت من در کنگره شصت این اجازه را دادند که این جلسه من در خدمت شما باشم. بحث جلسه امروز راجع به درمان اعتیاد با شربت OT است. همان‌طور که همه همکاران می‌دانند کسانی که سابقه ترک و وابستگی به مواد مخدر را داشتند، تجربه‌های متفاوتی را دارند از بحث درمانشان. تا بتوانند یک دارو را جایگزین وابستگی قبلی‌شان کنند.

معمولاً هم این تجربه‌ها بسیار تلخ بوده؛ چون دارویی که استفاده شده خودش منجر به یک اعتیاد ثانویه شده؛ اما آن اتفاقی که افتاده در کنگره ۶۰، یک دارویی به نام OT مورد اقبال عمومی قرار گرفته. شاید سؤال همه ما این باشد. توضیحی که دراین‌باره وجود دارد این است که داروی OT در حقیقت یک داروی گیاهی است که از whole package دارو به‌عنوان درمان وابستگی استفاده می‌شود؛ بنابراین به آن صورت نیست که بخشی از این دارو که خودش بعدها می‌تواند وابستگی را تشدید کند مورد استفاده قرار بگیرد و شواهد مختلفی هم از این روند وجود دارد برای مثال ساخت داروی هرویین بخشی از داروی تریاک است که همراه با نوعی آنیدریک استیک منجر به دارویی به نام هرویین شده که خودش می‌تواند وابستگی را بیشتر کند. از طرف دیگر، بحث داروهای گیاهی این روزها خیلی مورد استقبال قرار گرفته شاید به خاطر همین‌که تمام دارو به‌عنوان یک ماده جایگزین مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ و از آن‌طرف هم تجربه چندین ساله کنگره ۶۰ مؤید این قضیه بوده که خود بحث OT یعنی جایگزینی با درمان OT می‌تواند موفقیت بیشتری داشته باشد. دارویی مثل متادون می‌تواند افسردگی ایجاد کند یا داروی B2 همین‌طور که مسئله عدم وابستگی به داروی جایگزین هم می‌شود یک پروسه‌ای برای بیماران.

موضوع دیگر که مطرح است بحث داروهای گیاهی و تقابلشان با داروهای سنتتیک این روزها در کشورهای مختلف موردتوجه قرار گرفته حتی برای درمان سایر بیماری‌ها مثل سرطان یا بیماری‌های قلبی بنابراین با توجه بر اینکه اعتیاد را هم یک نوع بیماری می‌دانیم می‌توانیم از همین رویکرد استفاده کنیم. داروی OT با توجه به اینکه ویژگی‌های خاصی دارد. می‌تواند به‌صورت خوراکی مصرف شود و طول اثرش برای بیماران مناسب است و از طرف دیگر با پترن pattern اعتیاد کشور ما که بیشتر به سمت تریاک هست قابلیت تطابق دارد، اقبال عمومی نسبت به آن وجود دارد و با توجه به تجربه‌ای که در کنگره وجود دارد به نظر می‌رسد که می‌تواند جایگزین مناسبی باشد برای وابستگی به مواد. بحثی در منابع علمی وجود دارد؛ اینکه آیا می‌توانیم از OT برای جایگزینی مواد محرک استفاده کنیم یا نه؟ در text چیز دقیقی در این مورد گفته نشده است؛ اما تأکید هم نشده است، یعنی مجوزی که برای داروهایی مثل تریاک داده شده برای داروهای محرک مثل حشیش و...گفته نشده؛ اما تجربه‌ای که در کنگره ۶۰ وجود دارد این موضوع را تأیید می‌کند و آقای مهندس روی این موضوع تأکید دارند که با استفاده از OT می‌توانند آن داروهای محرک را هم درمان کنند. به نظر می‌رسد که حتی بحث این موضوع، مستند شدنش می‌تواند گام مؤثری باشد برای درمان داروهای محرک. سپاس فراوان.
 

مشارکت‌ها:

سلام دوستان محسن هستم یک مسافر؛ بنده دکتر محسن شمس هستم پزشک متخصص کودکان. تشکر می‌کنم از استاد جلسه. من یک صحبتی را از رادیو می‌شنیدم که برایم جالب بود و آن این بود که ما فکر می‌کنیم سالیان سال است که علم را تولید می‌کنیم و آنجا می‌گفت علمی واقعی می‌باشد که بر پایه اصول طبیعی شکل گرفته باشد. من معتقدم علم کنگره جزء معدود علم‌های واقعی می‌باشد که در دهه‌های اخیر تولید شده باشد.

در کنگره مثلثی داریم؛ جسم و روان و جهان‌بینی که من برای خودم جهان‌بینی، سی دی نوشتن و جسم آن را قلمداد می‌کردم در قسمت جسم یکی تغذیه، یکی ورزش و یکی خواب بسیار مهم است و همان‌طور که جناب مهندس می‌گویند علمی که تجربه‌ شده باشد سندی است بدون نقص. این سه در جسم به جهت اصلاح نوروترانسمیترها یا واسطه‌های عصبی می‌باشد که اگر آنها درست شود همه‌چیز درست می‌شود و آن زمانی دقیق می‌خواهد؛ یعنی اگر این خواب اگر در شب باشد بسیار مفید است؛ ولی اگر در روز باشد نه.

در بحث تغذیه موضوعاتی مهم می‌باشد که ما باید بدانیم هر موادی مصرف می‌کنیم مربوط به یکی از نوروترانسمیترها می‌شود و اگر ما محرک یا مخدر مصرف کنیم در آن ناحیه آسیب می‌بینیم و ما با مصرف داروهای به‌جز شربت اوتی فقط یکی از آن آلکالوئیدها را به بدن می‌رسانیم و باعث درمان کامل نمی‌شود. بدن انسان مانند یک ماشین است که اگر فقط چند مورد آن درست باشد و بقیه خراب باشد حرکت نمی‌کند و کسی که در حال درمان با شربت اوتی می‌باشد. اولین کار ارتباطش با مکان‌های نادرست قطع می‌شود. ممنونم از اینکه به حرف‌های من گوش کردید.

سلام دوستان فرشته هستم یک همسفر؛ مسئول فنی و مؤسس کلینیک فرشته واقع در مجیدیه شمالی میدان ملت.
داستان اوتی را که می‌خواهم بگویم باید یک مقداری از قبل بگویم؛ که همه ما عاشق هستیم و مراکز mmt را تأسیس کردیم و همه ‌ما به خاطر این‌که یک کمکی کرده باشیم به این‌که یک مقدار کاهش آسیب بدهیم و فکر قشنگی بود و پروتکل‌ها را گرفتیم و تنها ایرادی که داشت این بود که باید به فرد می‌گفتیم این دارو را تا آخر عمر باید مصرف کنی و این فقط نگهدارنده است و همه ما این دغدغه را داشتیم؛ که چرا درمان اتفاق نمی‌افتد تا اینکه با جناب مهندس آشنا شدیم. وقتی من ۸ سال پیش وارد پارک طالقانی شدم گفتم این همان جایی است که دنبالش بودم.

همه‌چیز طبق نظم و ترتیب و همه‌چیز طبق اصول خودش و اینجا دیدم افرادی که دچار اعتیاد بودن الآن چه حالی دارند و جناب آقای مهندس برای آن که جسم و روان و جهان‌بینی همه درست شود ابتدا به جسم پرداختند و شربت اوتی را برای درمان انتخاب کردند که ۲۵ نوع آلکالوئید دارد و وقتی سیستم ایکس به‌وسیله آن درمان بیماری‌های دیگر نیز درمان می‌شود. البته شربت اوتی حتماً باید به روش DST استفاده شود و همین شربت اوتی را اگر با شیوه غلط استفاده کنیم مضر خواهد بود و جناب مهندس وقتی کسی را برای رهایی می‌آورند از او می‌پرسد که خوابت خوب است یا خیر و من معتقدم این علم جهانی خواهد شد؛ زیرا که هزاران نفر از این طریق درمان شدند و درمان‌های پایداری داشته‌اند امیدوارم با همین روش ایران و جهانی منزّه از اعتیاد داشته باشیم. ممنونم بابت وقت مشارکت.

سلام دوستان دکتر مهران هستم یک همسفر؛  متخصص بیماری‌های عفونی در بیمارستان مرکز قلب تهران و مؤسس کلینیک سایه در فلکه صادقیه.
در مورد تجویز اوتی در کنگره ۶۰ باید بگویم که من جزو اولین کلینیک‌های همکار کنگره بودم. اگر اشتباه نکنم سال ۸۹ یا سال ۹۰ بود که جلسه تشکیل دادند که از اوتی استفاده کنند. البته از سال ۷۸ کنگره درمان انجام می‌داد ولی با شربت اوتی نبود. من در آن مقطع به‌عنوان پزشک عمومی بودم به‌عنوان درمانگر اعتیاد یک موردی که ما داشتیم این بود که وقتی مراجع پیش ما می‌آمد و می‌گفت ما کی خلاص می‌شویم؟ ما جوابی نداشتیم در آن زمان الگوی ماتریکس آمده بود و ما با مراجعه‌کنندگان هم آن را کار می‌کردیم که البته برای درمان مصرف شیشه بود و ما باید این را می‌پذیرفتیم که درمان قطعی وجود ندارد و فقط کاهش آسیب است.

بعدها هم که شربت اوتی برای ما آزاد شد و ما می‌توانستیم تجویز کنیم بازهم نمی‌توانستیم رهایی داشته باشیم. من معتقد هستم اوتی باید در پکیج آن استفاده شود و آن پکیج یعنی کنگره ۶۰ باید آن روان‌درمانی و جهان‌بینی هم کار شود؛ و روانشناس کلینیک ما کسی بود که خودش مصرف‌کننده بود و در کنگره به رهایی رسید و بعد الآن دانشجوی دکترا می‌باشد و راهنمایی کنگره است و بعدازآن که ایشان آمد ما توانستیم رهایی بدهیم و در این سال‌ها کنگره ۶۰ پروتکل‌های درستی را ارائه داد و بزرگ‌ترین کاری که کنگره توانست بکند این بود که پزشکان را به‌عنوان متولی این کار وارد کار کرد و به آنها آموزش داد و من بسیار آموختم در کنگره درمان اعتیاد را و به اعتقاد من کسی می‌تواند به رهایی پایدار برسد که از این پکیج استفاده کند.

چون ما نمی‌توانیم ادعا کنیم اوتی درمان سایر بیماری‌ها می‌باشد و باید در قالب این پکیج یعنی روش DST اجرا شود که ما می‌بینیم قطعاً مقالات چاپ خواهد شد. هرچند گفتند این جملات به‌عنوان پزشک خیلی خطرناک است و نمی‌توانیم به دیگران بگوییم که این درمان سرطان است و تجویز کنیم؛ ولی در قالب این پکیج در کنگره می‌شود آن را مطرح کرد و می‌شود مقالاتش را ثبت کرد. متشکرم از وقت مشارکت.

سلام دوستان دکتر رزیتا هستم یک همسفر؛ PHD حرکات اصلاحی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه اسلامشهر و ایجنت نمایندگی اسلامشهر واقع در خیابان گل‌ها خیابان مادر پلاک ۵.
در مورد شربت اپیوم تینکچر باید یک تبریک به جناب مهندس گفت؛ آقای مهندس با مجاب کردن مرکز مطالعات اعتیاد و همین‌طور ستاد مبارزه با مواد مخدر این دارویی که هم درد است و هم درمان جا انداختن و شربت اوتی به وجود آمد و ده‌ها هزار نفر را از مشکل اعتیاد نجات داده است و این آتش ویرانگر را توانستند با این شربت مهار کنند و این یک شاه دارویی می‌باشد که با استفاده درست می‌تواند انسان‌ها را از تاریکی برهاند و خانواده‌ها را خوشحال کند و از این آتش ویرانگر دور نگه دارد و درمانی باشد برای زخم آنها و آقای مهندس همان‌طور که گفتم با اصلاح جسم خلق‌وخوی افراد هم درست می‌شود و تبریک می‌گویم به آقای لطفی هم تبریک می‌گویم به‌عنوان دیده‌بان شورای اوتی.
ممنون که به من وقت مشارکت دارید.

سلام دوستان بیژن هستم یک همسفر؛ پی اچ‌دی روانشناسی بالینی مؤسس کلینیک بیژن هفت‌تیر کوچه شاهرخ و خدمتگزار کنگره ۶۰.
شربت اوتی یک پیشینه ۴۰۰ ساله دارد و به اثربخشی این دارو آگاه شدند. یک خصوصیاتی که شربت اوتی دارد این است که آن نارکوتین که باعث سرفه می‌شود در پروسه تولید حذف می‌شود و یکی از تفاوت عمده‌اش با تریاک همین است. در کنگره استفاده خیلی خوبی از این دارو می‌شود و من هم یک عضو کوچک در این مجموعه هستم. امیدوارم که بتوانم مؤثر باشم ممنونم از این‌که به حرف‌های من گوش کردید.

سلام دوستان فریبا هستم یک همسفر؛ روانشناس موسسه ندای سعادت.
در خصوص استفاده از شربت اوتی باید بگویم که درمان ۲۰ درصد مربوط به جسم می‌باشد و ۸۰ درصد آن مربوط به جهان‌بینی و آن ۲۰ درصد مربوط به جسم را خیلی خوب توانستند برنامه‌ای بگذارند تا بحث جسم را درمان کنند. من استفاده از اوتی را تعبیر می‌کنم به یک چاقو که اگر به دست اهلش بدهید باعث درمان است و اگر دست مردمان عادی باشد بسیار خطرناک است و جناب مهندس به‌عنوان یک کارشناس بسیار خوب از این قضیه استفاده می‌کنند و در این ده سال اخیر این قضیه خودش را خیلی پررنگ نشان می‌دهد و امیدوارم نه‌تنها در ایران؛ بلکه در تمام نقاط جهان که نیاز به این وسیله و ابزار دارند بتوانند استفاده کنند و بهره ببرند. ممنونم از اینکه به حرف‌های من گوش کردید.

سلام دوستان دکتر ابراهیم هستم یک همسفر؛ ضمن خوش‌آمد گویی به آقای دکتر و آقای محمدی، بابت وقت مشارکت از استاد جلسه تشکر می‌کنم. راجع به درمان آگونیست به‌طور خلاصه عرض می‌کنم که در حقیقت پیشرفت درمان اعتیاد در ایران، بعد از ورود داروهای آگونیستی، خیلی قوت گرفته و به‌خوبی مدیریت شده است. متادون به‌عنوان اولین دارو، وارد سبد درمان اعتیاد شد. در مراکز درمانی تعداد برآوردهای ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزارنفری، از اعتیاد تزریقی در کشور داشته‌ایم. اندیکاسیون خاص درمان با متادون باعث شد که بحث اعتیاد تزریقی کشور کنترل شود و در حال حاضر به تعداد برآورد ۹۰ هزار نفر رسیده‌ایم.

با ورود وزارت بهداشت به درمان آگونیست، به‌خوبی توانسته‌اند، این نوع درمان را مدیریت کنند، زیرا فقط مبحث درمان نبوده، بلکه مصرف‌کنندگان مواد با شرایط ویژه، با رفتارهای ضداجتماعی مواجه می‌شدند و ممکن بود مرتکب جرم بشوند که این مسئله با ورود متادون قابل‌کنترل شد. متادون اندیکاسیون‌های خاص خودش را دارد و بعضاً ممکن است انحرافاتی وجود داشته باشد و در شروع درمان ممکن است اندیکاسیون های ورود مراعات نشده باشد ولی کسانی که قوانین را رعایت کرده‌اند، با این نظر متادون داروی خوبی است تا جایی که می‌توانیم برای مدت طولانی ادامه بدهیم.

ورود داروهای بعدی به سبد درمان در مراکز درمانی نظیر اپیوم تینکچر و بوپره نرفین توانسته نیاز دسته دیگر از بیماران را پوشش بدهد، درهرحال ما توانسته‌ایم ورود افراد بیمار با شرایط مختلف را با درمان‌های دیگری توسعه بدهیم. مصرف‌کنندگان مواد و داروی آگونیستی، چون به متادون عادت کرده‌اند، برگرداندن آن‌ها به بوپره نرفین کار بسیار سختی است و مصرف‌کننده خواستار این است که این پروسه را انجام دهد؛ اما ممکن است در طولانی‌مدت بتوانیم با ایجاد مشوق‌هایی برای درمان بوپره نرفین نتیجه بگیریم و به خاطر قیمت کم آن برای درمان آگونیست می‌توانیم به‌طرف بوپره نرفین سوق پیدا کنیم.

برای بحث درمان با اپیوم تینکچر بنده به‌عنوان کارشناس وزارت بهداشت خاطرم هست که درمان با اپیوم با مقاومت بالایی مواجه بود و آقای مهندس برای شکستن سد این مقاومت زحمات زیادی کشیده‌اند و درنهایت یک پایلوت مناسب شکل گرفت و همه اثر درمان با اپیوم را متوجه شدند. در حال حاضر بیشتر کلینیک‌ها دودسته بیمار دارند، یک دسته به‌واسطه اپیوم به‌نوعی درمان نگهدارنده انجام می‌دهند که شاید برای کاهش و قطع اپیوم دچار مشکل بشوند اما روش DST که آقای مهندس ارائه کردند درمان قطعی است برای بیمارانی که سال‌ها مصرف کرده‌اند و به‌راحتی مقدار دارو را کاهش می‌دهند و میزان خروج از درمان و مشکلاتی از این قبیل بسیار کم است و ماندگاری در درمان با روش DST برخلاف روش‌های دیگر، غریب به ۶۰ تا ۷۰ درصد بیشتر است، بنابراین متد DST هم می‌تواند در آن سبدی که در همه مراکز در دسترس هست، قرار بگیرد، شاید جوابگوی همه بیماران نباشد اما افراد زیادی را شامل می‌شود.

سلام دوستان الهه نوروزی هستم کارشناس ارشد روانشناسی؛ روانشناس کلینیک نیک‌روز. ضمن عرض خوش‌آمد و خیرمقدم خدمت شما آقای دکتر، خدمت آقای مهندس دژاکام سلام ویژه دارم.
من به‌عنوان یک روانشناس خواستم یک زمان مشارکت داشته باشم و درواقع فرمایشات عزیزان، بسیار شیوا، کامل و تخصصی بوده و بنده به‌عنوان روانشناس قصد دارم تا اوقات شما را برای لحظاتی در اختیار داشته باشم، حقیقتاً قبل از اینکه بنده با این سیستم آشنایی پیدا کنم، وقتی می‌دیدم خانواده‌هایی مراجعه می‌کنند که عزیزانشان، فرزند یا به‌طور مثال همسرشان یا خودشان شخصاً به‌صورت انفرادی تشریف می‌آوردند و استیصال ایشان را می‌دیدم و اینکه آیا اصلاً امیدی وجود دارد و می‌توان کاری انجام داد، ما حقیقتاً هیچ پاسخ قطعی به این پرسش نداشتیم و حقیقتاً شرایط امروزه تغییر پیدا کرده و عزیزانی معرفی می‌شوند، فارغ از محیط کاری و یا در محیط کار مراجعه می‌کنند و می‌خواهند که پرونده‌ای ایجاد کنند با قطعیت تمام و آرامش خاطر کنگره شصت را به آن عزیزان پیشنهاد می‌کنم.

کنگره شصت یک محیط بسیار شگفت‌انگیز است و لغتی که می‌توانم به آن تکیه کنم برای توصیف، همین شگفت‌انگیز است. ما مسئولین کنگره شصت را می‌توانیم ببینیم و با آن‌ها وارد گفتگو شویم و ارتباط برقرار کنیم، بسیار پاسخگو و منظم هستند و عزیزانی را که به‌عنوان مسافر برای دریافت دارو به کلینیک‌ها ارجاع می‌دهند، بسیار باادب و بسیار قانونمند و باانضباط هستند، به این معنا که با سایر مراجعین به کلینیک‌ها متمایز هستند، به صورتی که بدون معرفی وقتی سخن آغاز می‌کنند قابل‌تفکیک از دیگر مراجعین هستند. خود بنده شخصاً یک‌مرتبه با مشکلی برخورد کردم که جناب آقای لطفی به‌طور کامل در دسترس بودند و فوراً مسئله برطرف گردید که به‌واقع جای سپاسگزاری و الگوبرداری دارد و رسیدگی ایشان به‌سرعت انجام شده و جا دارد تا همه بیاموزیم و الگوی خود قرار دهیم و امیدوارم این نوع از رسیدگی در همه مراجعین و مسئولین الگو قرار گیرد؛ و امیدوارم که این شرایط برای درمان برای همه انسان‌ها فراهم شود. سپاس از بابت وقت مشارکت که بنده اعطا کردید و اینکه به صحبت‌های من گوش کردید.

سلام دوستان بهنام هسم یک همسفر؛ مسئول فنی کلینیک مهرنام منطقه ۱۹.
در مورد اینکه OT تغییر شگرفی در درمان اعتیاد به وجود آورده هیچ شکی نیست، واقعاً یکی از نقطه‌های عطف درمان اعتیاد از وقتی بوده که OT وارد پروسه شد، این موضوع بسیار خوب است؛ ولی یک مقدار دست ما بسته است در این دارو به علت اینکه یک سری محدودیت‌های ویژه‌ای برای ما قائل شده‌اند، مثلاً اگر برای یک شیفت صد متادون در نظر گرفته شده است و پنجاه‌تا OT، این خواهش را دارم اگر این امکان وجود دارد در پروتکل‌ها بازبینی بشود. مثلاً اگر کلینیک بنده می‌تواند صد و پنجاه بیمار داشته باشد، بنده الزام نداشته باشم حتماً صدتا متادون داشته باشد و پنجاه‌تا OT، این قابلیت را داشته باشد که بتوانیم تغییرش بدهیم، بنده نظر خودم را عرض می‌کنم که نباید اصلاً از متادون هم غافل شویم، بعضی از بیماران ما واقعاً نیاز دارند و نسبت به شیوه‌ی درمان با متادون یک مقدار می‌بینند که زیاد می‌شود، بسیار مورد حجمه قرار می‌گیرد و این‌طور نیست، OT که جای خودش را دارد ولی متادون هم برای خیلی از بیماران نیاز هست.

سخنان مهندس دژاکام:
سلام دوستان حسین هستم مسافر؛ از خانم دکتر محبوبی متشکریم، جلسه خوبی را اداره کردند. قبل از اینکه صحبت‌هایم را شروع کنم حضور جناب آقای دکتر جمال لو معاونت کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر و دکتر محمدی مدیرکل سازمان‌های غیردولتی و همچنین آقای اسکویی کارشناس ستاد را در جلسه‌ی امروز خیرمقدم می‌گویم.

من چند دقیقه راجع به مسائل فنی صحبت می‌کنم و جلسه را در اختیار مهمانان عزیز قرار می‌دهم تا اگر صحبتی دارند در خدمتشان باشیم. امروز در مورد درمان مصرف هروئین با داروی OT و روش دی اس تی صحبت می‌کنم، قبل از اینکه ما درمان با داروی OT را در نظر بگیریم، سه اصل وجود دارد که من این‌ها را مشخص کردم که اگر این اصول را در نظر بگیریم در درمان اعتیاد به نکات خیلی مهمی می‌رسیم که متأسفانه این اصول را جاهای دیگر اصلاً در نظر نمی‌گیرند.

اولین اصل دوره‌ی سازگاری است، ما در درمان اعتیاد نکته‌ای داریم به نام سازگاری، سازگاری در تمام سطوح هست، حتی اگر از شهری به شهر دیگری بروید باید به آب‌وهوای آن شهر سازگار شوید، مثلاً با هواپیما می‌روید به خارج از کشور باید شبانه‌روزتان را با محیط آنجا سازگار کنید. در درمان اعتیاد هم سازگاری وجود دارد، اگر فردی مصرف‌کننده‌ی تریاک باشد و به‌صورت کشیدنی مصرف کند به او بگوییم تریاک را بخور، تریاک خوردنی در ابتدا به او جواب نمی‌دهد یا اگر کسی هروئین را به‌صورت اسنیف با بینی استنشاق می‌کند اگر به او بگوییم از این به بعد هروئین را به‌صورت دودی بکش، به او جواب نمی‌دهد، چون وقتی هروئین را اسنیف می‌کند، از طریق مخاط بینی جذب می‌شود؛ ولی هروئین کشیدنی به‌صورت دودی از طریق گلو و ریه و بزاق دهان جذب می‌شود، گیرنده‌ها فرق می‌کند، یا کسی که تزریق می‌کند با کسی که می‌کشد فوق می‌کند.

پس اگر به کسی که اسنیف می‌کند بگوییم بکش، به او جواب نمی‌دهد، باید یک زمانی بگذرد تا فرد سازگار شود، حداقل ده روز و گاهی اوقات حتی بیست روز زمان لازم است تا بدن فرد با نحوه‌ی جدید سازگار شود؛ بنابراین وقتی نوع مصرف هروئین را تغییر می‌دهیم به او جواب نمی‌دهد چگونه می‌خواهیم به فردی که مثلاً هروئین می‌کشد OT بدهیم و از همان ابتدا انتظار داشته باشیم به او جوابگو باشد؟ باید یک زمانی را برای سازگاری در نظر بگیریم، یا مثلاً شخص هروئین می‌کشد می‌خواهیم به او متادون بدهیم، هنوز بدن او متادون را نمی‌شناسد، اینجا یک اتفاقی رخ می‌دهد که نمی‌دانم بگویم اتفاق جالبی است یا اتفاق بدی، در اینجا متخصص به او متادون می‌دهد و می‌بیند متادون به او جواب نمی‌دهد و چندین بار دوز متادون را بالا می‌برد غافل از اینکه بدن فرد اصلاً متادون را نمی‌شناسد.

اینجا متخصص فکر می‌کند این مقدار متادونی که به فرد می‌دهد جوابگو نیست و چون بحث سازگاری را رعایت نمی‌کنند برای اینکه فرد را به مرحله لازم برسانند آن‌قدر دوز متادون را بالا می‌برند که در حال حاضر می‌بینیم به مرحله‌ای رسیده که تمام افرادی که متادون مصرف می‌کنند در مرحله‌ی اوردوز هستند و بالای نقطه‌ی اشباع مصرف می‌کنند و دوز مصرف متادون خیلی بالاست، اگر یک قرص پنج میلی‌گرمی متادون را به یک گاو یا شتر بدهیم ده دقیقه بعد پخش زمین می‌شود، یک قرص پنج میلی‌گرمی معادل یک سی‌سی متادون است آن‌قدر قدرت متادون بالاست. بعد ما داریم در کلینیک‌ها برای افراد صد سی‌سی یا هفتاد سی‌سی متادون تجویز می‌کنیم، پس باید دوره‌ی سازگاری را در نظر بگیریم، در شربت تریاک هم ما این را در نظر می‌گیریم. برای همین دوز دارویی که ما تجویز می‌کنیم خیلی پایین است، اگر شما متادون هم می‌خواهید بدهید باید در نوبت اول دوز پایین به او بدهید نه مقدار بالا، به فرد بگوییم که بدن تو باید سازگار شود و چون متادون را نمی‌شناسد ما هرچقدر هم بدهیم بدنت جذب نمی‌کند. پس این اصل اول بود که ما سازگاری را در نظر نمی‌گیریم.

اصل دوم، نقطه‌ی اشباع است، اگر شما در یک لیوان آب شکر بریزیم و هم بزنیم به نقطه‌ای می‌رسیم که دیگر شکر در آب حل نمی‌شود، یا در یک استکان از یک حدی بیشتر چایی بریزیم از آن سرریز می‌شود، در مورد متادون یا شربت OT هم همین‌طور است، باید نقطه‌ی اشباع آنها را پیدا کنیم. نقطه‌ی اشباع شربت OT، 16.5 سی‌سی است که از روی نقطه‌ی مرگ تریاک محاسبه می‌شود. اگر به فردی که مصرف‌کننده‌ی مواد مخدر نیست 1.5 گرم تریاک بدهیم می‌میرد. پس نقطه‌ی مرگ 1.5 گرم است در تریاک؛ بنابراین می‌بینیم که ما در کنگره 60 بالاتر از 16.5 سی‌سی به‌هیچ‌عنوان برای هیچ‌کس تجویز نمی‌کنیم.

همه‌ی افرادی که متادون مصرف می‌کنند بالای نقطه‌ی اشباع مصرف می‌کنند، هرچقدر بالاتر به فرد بدهید اصلاً اثر نمی‌کند، فرض کنید در یک استکان پر چای بازهم مکرر چایی بریزیم خوب لبریز می‌شود و مشکلات ایجاد می‌کند، در دارو هم همین‌طور است. الآن متادون را در نقطه‌ی بالایی مصرف می‌کنند یا جاهای دیگر شربت OT را 30 سی‌سی یا 60 سی‌سی می‌دهند، من خیلی قبل‌تر در جلسه‌ای بودم با پزشک متخصصی که در سازمان زندان‌ها مشغول بود، می‌گفت شربت تریاک اصلاً خوب نیست چون وقتی به بیماران می‌دهیم معده‌ی آن‌ها اصطلاحاً قفل می‌کند، پرسیدم چه مقدار می‌دهید؟ گفت 60 سی‌سی و من مجدد پرسیدم یک‌مرتبه می‌دهید یا در چند نوبت؟ گفت در یک نوبت، گفتم شما 60 سی‌سی شربت در یک نوبت به بنده خدا می‌دهید معلوم است معده‌ی او قفل می‌کند، 60 سی‌سی شربت تریاک یعنی 6 گرم تریاک...
پس اصل بعدی که باید رعایت شود نقطه‌ی اشباع است.

شاخص یا اصل بعدی تغذیه است؛ یعنی نحوه‌ی چگونه دادن دارو، روزی یک مرتبه به او دارو بدهیم؟ روزی دومرتبه به او دارو بدهیم یا روزی سه مرتبه به او دارو بدهیم؟ برای مثال ما سه وعده در شبانه‌روز غذا می‌خوریم، در ماه مبارک رمضان وعده‌ی ظهر قطع می‌شود و دو وعده غذا می‌خوریم و می‌بینیم که گفته می‌شود فرد روزه‌دار خوابش عبادت است، حرف زدنش عبادت است یعنی آن‌قدر کار سخت است. حالا شما چطور می‌خواهید به فردی که در 24 ساعت چندین بار مواد مصرف می‌کند، یک‌بار دارو بدهید؟ اصلاً به او جوابگو نیست. دوره‌ی اثرگذاری مواد مخدر و متادون و مشروبات الکلی هفت یا هشت ساعت است و بعدازآن تأثیر خود را از دست می‌دهند، بنابراین وقتی شما به فرد مصرف‌کننده در یک وعده متادون می‌دهید تا هفت یا هشت ساعت حالش خوب است و بعدازآن بدنش کم می‌آورد و به قرص یا حشیش یا مواد دیگر رو می‌آورد و برگشت می‌خورد. بهترین نوع تغذیه همان TDS است که در سه وعده با فاصله زمانی هشت ساعت به فرد دارو می‌دهیم که ما در کنگره از این روش استفاده می‌کنیم.

در کنگره 60 وقتی فرد هروئینی مراجعه می‌کند اگر دوز مصرف هروئین او بالا باشد ما بلافاصله حداکثر برای او سه سی‌سی دارو در هر وعده تجویز می‌کنیم یعنی سه سی‌سی صبح، سه سی‌سی ظهر، سه سی‌سی شب، اگر دوز مصرف هروئین او پائین باشد می‌توانیم با دو سی‌سی شروع کنیم، اگر خیلی دوز مصرفش پایین باشد می‌توانیم با یک سی‌سی شروع کنیم، بعد از بیست‌ویک روز با ضریب 0/8 دوز دارو را بالا می‌بریم که برای TDS 3 سی‌سی که روزانه می‌شود 9 سی‌سی حدود بیست درصد افزایش می‌دهیم که می‌شود 5/10 سی‌سی و بعد از بیست‌ویک روز دوباره افزایش می‌دهیم که می‌شود 5/13 سی‌سی و در مرحله‌ی آخر افزایش پله تا 5/16 سی‌سی افزایش می‌دهیم و در این پله که اصطلاحاً به آن سقف می‌گوییم چهل‌ودو روز فرد را نگه می‌داریم و بعدازآن طبق جدول DST هر بیست‌ویک روز با ضریب 0/8 کاهش می‌دهیم، پس فرد هروئینی را که با 3 سی‌سی درمانش را شروع می‌کنیم حدود سه یا چهار ماه دوز دارویش را بالا می‌بریم تا با بدن فرد خوب سازگار شود و بعد بلافاصله طبق جداول دوز دارو را کاهش می‌دهیم تا فرد به درمان برسد.
خب چون امروز مهمان داریم بیشتر از این صحبت نمی‌کنم و جلسه را در اختیار آقای دکتر قرار می‌دهم تا چند دقیقه‌ای در خدمتشان باشیم. ممنون و متشکرم از اینکه به صحبت‌های من گوش کردید.

صحبت‌های آقای دکتر جمالو؛ معاونت كاهش تقاضاي ستاد مبارزه با مواد مخدر كل كشور.

سلام به همه عزیزان. خیلی خوشحالم که در جمع شما عزیزان هستم.
من به سرچشمه خورشید نه خود بردم راه
ذره‌ای بودم و مهر تو مرا بالا برد
آقای مهندس به شما تبریک عرض می‌کنم، از نظم این مجموعه بسیار لذت بردم، از دیدن افرادی که با موفقیت درمان شده‌اند خیلی لذت بردم، گزارش‌ها به ما می‌رسد اما افتخاری نصیبم شد که امروز حضوری خدمت شما برسم. از منظر جایگاه سازمانی، چند نکته را بیان کنم، اول اینکه اگر می‌دانستم همه درمانگرها حضور دارند، حتماً مدیرکل درمان مجموعه را هم با خود همراه می‌کردم تا کمی بیشتر و عمیق‌تر صحبت کنیم، انشااللّه در ستاد یک نشست را ترتیب می‌دهیم برای اینکه بتوانیم کارهای بیشتری انجام بدهیم. همه ما قبول کرده‌ایم و پذیرفته‌ایم که فرد معتاد را بیمار می‌دانیم، پس برای هر بیمار باید یک نسخه جداگانه تجویز کنیم، نمی‌توانیم یک نسخه را برای همه در نظر بگیریم. ما در ستاد این‌گونه فکر می‌کنیم که باید در درمان اعتیاد تنوع را افزایش بدهیم و تمام تلاش خود را هم می‌کنیم که این امر محقق شود.

به لطف خدا اتفاق‌هایی که آقای مهندس به کمک همکاران عزیزم رقم زده‌اند، اتفاق‌های عمیقی است و خدمت آقای مهندس هم عرض کردم، ما هم در ستاد و هم در نشریه‌ای در اختیار داریم این مسئله را حمایت می‌کنیم که همه این مشاهدات عینی را به رویکردهای متعدد و مقالات برتر علمی تبدیل کنیم. یک مشکلی که در کمیته‌های متعدد داشتیم، این بود که می‌گویند این صحبت‌ها در هیچ ژورنالی چاپ نشده است، بله کتاب نوشته شده اما زبان گفتگوی ما در نشست‌های علمی، مقالات علمی هست. آقای مهندس خواهش می‌کنم، اگر صلاح دانستید با هر روش و با هر رویکردی که می‌توانید، مقاله‌هایی مشخص با فکت های عینی چاپ کنید تا این امکان به وجود بیاید که هرزمانی ازلحاظ علمی صحبت شد، آنها را ارائه دهیم، چون این اتفاق بزرگ رقم خورده اما ما نتوانسته‌ایم که این را به مقاله تبدیل کنیم.

دومین نکته‌ای که وجود دارد، این است که قطعاً متادون هم راه خودش را می‌رود، زیرا آن‌هم قرار است یک بخش از درمان را انجام دهد، این را از نگاه ستاد عرض می‌کنم و ازنظر خود بنده هم‌چنین است که جامعه بزرگی از این بیماران را می‌توانیم درمان کنیم؛ اما نمی‌توانیم بگوییم همه افراد با همین یک نسخه جلو بروند. انشاللّه در آن نشست‌های تخصصی که باهم خواهیم داشت، فکر می‌کنیم در مورد این‌که چگونه می‌توانیم این روش را علمی کنیم و آن را نشر دهیم، در بخش‌های دیگر، به‌خصوص جهانی‌شدن کنگره از ظرفیت ما هم می‌توانید استفاده کنید. متأسفانه ما در کار گروهی یک مقدار ضعیف هستیم اما در کنگره این کمتر مشاهده شده است، تعداد متعددی درمانگر با رویکردهای متفاوت در کشور وجود دارند اما وقتی باهم صحبت می‌کنیم، یکدیگر را نقد و تخریب می‌کنیم و این باعث می‌شود ما تضعیف بشویم، درصورتی‌که هدف همه ما یکی است و همه ما می‌خواهیم یک اتفاق برای کشور عزیزمان رخ بدهد، ما می‌خواهیم همه و همه رویکرد کار تیمی را در خود به‌عنوان یک تیم کامل تقویت کنیم تا بتوانیم به آن موفقیتی که می‌خواهیم برسیم و کمتر شاهد اتفاقات تلخی که در گوشه‌کنار جامعه رخ می‌دهد باشیم، متشکرم.

تیم پشتیبانی فنی پخش زنده در اینستاگرام

نگارش: مسافر علی
تهیه و تنظیم: مسافر سعید