ترك شيشه در 6 روز؛ 3 ميليون تومان !!

کاوه از لندن به تهران آمده است تا در یکی از مراکز ترک‌اعتیاد نیمه‌دولتی وابستگی خود را به خوردن قرص متادون از بین ببرد. او چهارمین بیمار مسافر این مرکز در چند سال گذشته است، دو نفر از دوبی و یک نفر دیگر نیز پیش از او، به این مرکز آمده بودند تا با روش طب‌سوزنی اعتیاد خود را درمان کنند. کاوه درد ندارد، به چشمانتان نگاه می‌کند و حرف می‌زند اما باز انگار در دنیای دیگری است. بعد از کشیدن سیگارش روی تخت سفت مرکز دراز می‌کشد تا سوزن‌های ظریف و بلند را در نقطه‌های مختلفی از گوشش وصل کنند. آرام دراز کشیده و به انگلیسی می‌گوید: «حس خوبی دارم، خیلی خوب.»

بر اساس آمار رسمی، بیش از دو‌میلیون‌نفر در کشور اعتیاد به مصرف موادمخدر دارند. گفته شده است که تصمیم خود فرد برای ترک، اولین قدم و ارزان‌ترین مرحله ترک اعتیاد است. اما پس از آن، راهی نسبتا دشوار پیش‌رو است تا جایی که بعضی اصلا تن به سختی راه و هزینه‌هایش نمی‌دهند؛ حتی کارشناس یکی از مراکز درمان اعتیاد، وقتی برایش درباره مردی 67‌ساله که مصرف تریاک دارد صحبت می‌کنند، در جواب می‌گوید: «حال چرا اینقدر اصرار به ترک او دارید؟» به گفته این مرد، از پسر 17‌ساله تا مرد 80‌ساله در درمانگاه او اقدام به ترک کرده‌اند و آنها خود بر این تصمیم اصرار داشتند «اما گاهی هم باید ببینید اصلا این ترک به‌صرفه است، شاید آسیب‌های بیشتری هم داشته باشد.»
رایج‌شدن موادمخدر صنعتی چون شیشه باعث شده تا دیگر مخدرهای گیاهی مانند تریاک در رتبه پایین‌تری از دیگر مخدرهای شیمیایی و روانگردان‌ها قرار گیرند زیرا که آثار مخرب آن به‌سرعت و بیشتر خود را نشان می‌دهند. درمانگران عمدتا درصدد درمان اعتياد مواد مخدر صنعتی که سخت‌تر و پرهزینه‌تر است، هستند و در بیشتر موارد ترک مخدر صنعتی هزینه بیشتری نسبت به ترک مخدرهای گیاهی دارد. مثلا درمانگری که برای ترک اعتیاد تریاک طی شش‌روز، حدود دو تا 3/5 ‌میلیون‌تومان هزینه دریافت می‌کند، توضیح می‌دهد: «برای ترک اعتیاد به مصرف شیشه سه‌میلیون‌تومان می‌گیرم.»

برای درمان اعتیاد روش‌های مختلفی وجود دارد و هر روش هزینه‌های مربوط به خود را دارد. خانواده‌ها ترجیح می‌دهند این هزینه را بپردازند و از پرداخت پول برای خرید مواد برای همیشه راحت شوند. «من اعتیاد به هرویین داشتم و گاهی مصرفم به 14گرم می‌رسید و می‌دیدم گاه تا سه‌میلیون‌باید پرداخت کنم.» این مرد میانسال با پرداخت سه‌میلیون‌و300هزارتومان حدود 10شب بستری شده و با طب سوزنی اعتیاد خود را ترک کرده است. «مصرف مواد را به‌طور کل قطع کردم.»

تعرفه ویزیت برای ارایه خدمات مشاوره روانپزشکی بر اساس تعرفه سازمان بهزیستی، ساعتی حدود 30‌هزارتومان است. برخی از مراکز ترک اعتیاد زیرنظر سازمان‌های دولتی هستند و هزینه درمان در آنها کمتر از مراکز خصوصی است اما عمدتا خدمات ارایه‌شده در مراکز درمانی باعث کم یا زیادترشدن هزینه درمان اعتیاد می‌شود.

طب سوزنی، روان‌درمانی، گیاه‌درمانی، دارو درمانی و درمان به روش زندانی‌کردن فرد بیمار، از روش‌های رایج ترک اعتیاد است. روانشناسان و روان‌درمانگران عمدتا تنها هزینه ویزیت و جلسات مشاوره را می‌گیرند اما همین حق ویزیت نیز بسیار متفاوت است و این تفاوت از جلسات رایگان مشاوره شروع می‌شود و تا جلسه‌ای 300 تا 400‌هزارتومان هم می‌رسد.

ساختمانی دولتی در خیابان سهروردی جنوبی تهران متعلق به دو مرکز ترک اعتیاد است که با قیمتی کمتر، خدماتی را به این بیماران ارایه می‌کنند. البته هر دو مرکز در روش‌ درمان متفاوت هستند و حتی معتقدند که روش مرکز دیگر به درستی راهی که آنان می‌روند، نیست.

مرکز «کنگره» بیمار را با جلسات مشاوره و درمان گروهی درگیر می‌کنند و فرد کم‌کم در محیطی که همه مثل او هستند، به روش‌های خاص، اعتیاد خود را ترک می‌کند. یکی از مسوولان این مرکز با اطمینان می‌گوید: «این روش برگشت‌پذیر نیست.» به گفته او، در حدود 17سال پس از تاسیس این موسسه بیش از 10هزارنفر به صورت کامل و بدون بازگشت اعتیاد خود را از همین طریق ترک کرده‌اند. این مسوول تاکید می‌کند در این مرکز هیچ هزینه‌ای از بیمار گرفته نمی‌شود و همه خدمات رایگان است. مشاوران این مرکز نیز، تنها دارو برای فرد می‌نویسند که فرد برای خرید دارو نیز باید به داروخانه‌ها و کلینیک‌ها برود و در این مرکز دارویی به فروش نمی‌رسد. البته فرد برای ورود به این مرکز به‌عنوان ویزیت و برای گرفتن کتاب و سی‌دی‌های آموزشی مبلغ 20‌هزارتومان پرداخت می‌کند اما تمامی خدمات این مرکز به‌صورت سرپایی است و فرد بیمار در این روش به هیچ عنوان بستری نمی‌شود.

مشاوره و روان‌درمانی یکی از روش‌های‌ سرپایی و بدون بستری بیمار برای ترک اعتیاد است و بسیاری از مراکز از همین روش استفاده می‌کنند. تفاوت قیمت در این روش بستگی به میزان حق ویزیت پزشک دارد. گرفتن حق مشاوره یا دیدن پزشک، ممکن است حتی به‌صورت رایگان نیز صورت بگیرد؛ مرکزی خدمات مشاوره‌اش را رایگان اعلام می‌کند، مرکزی دیگر می‌گوید برای صحبت با مشاور مبلغ 10هزارتومان دریافت می‌کند و با روش دارودرمانی هزینه درمان هفته‌ای حدودا 35‌هزارتومان می‌شود. برخی نیز نرخ‌های متفاوت 20 تا 50‌هزارتومان حق ویزیت می‌گیرند. البته در این میان، حق ویزیت روانکاو متخصص بیشتر است؛ تعداد این روانکاوان در ایران که عمدتا نیز در تهران گرد آمده‌اند، کم است. منشی یکی از این پزشکان حق ویزیت را 50هزارتومان عنوان می‌کند و بعد بر اساس ساعت هزینه دیگری به حق ویزیت اضافه می‌شود. عمده بیماران این پزشک برای درمان خود در هر جلسه 300 تا 400هزار تومان پرداخت می‌کنند.

البته در این روش پزشک عمدتا برای بیمار متادون یا شربت و داروی مشابه آن را نیز تجویز می‌کند. البته دارودرمانی چه به‌صورت مصرف قرص‌ها و شربت‌های دارویی و چه استفاده از داروهای گیاهی خود یک روش درمانی محسوب می‌شود. هزینه دارو متفاوت و بر اساس میلی‌لیتر دریافتی برای بیمار است. نرخ این دارو تقریبا ثابت است. کسانی که از این روش استفاده می‌کنند معمولا ماهانه مبلغی حدود 300 تا 400‌هزارتومان دارو برای درمان خود خریداری می‌کنند. البته قیمت داروهای گیاهی مانند متادون و شربت‌هایی که از سوی مراکز بهداشتی برای این بیماران در نظر گرفته شده ثابت و تحت نظارت نیستند. این روش‌ها عمدتا به روش‌های سرپایی معروفند و فرد مبتلا به اعتیاد سعی می‌کند با استفاده از راه‌های جایگزین اعتیاد خود را به مصرف مواد کم کند یا از بین ببرد.

بیمار را تنها در اتاقی رها می‌کنند و بی‌توجه به صدای جیغ‌ها و فریادهایش، سعی می‌کنند تا افیون از ذره‌ذره سلول‌های بدنش خارج شود. یکی از قدیمی‌ترین روش‌های ترک اعتیاد همان حبس بیمار برای مدتی و نرسیدن مواد به اوست. این روشی است که برخی از خانواده‌ها آن را به‌صورت رایگان در خانه‌های خود انجام می‌دادند. اما امروزه با این نگاه که فرد معتاد بیمار است و نیاز به روش‌های درمانی و تحت نظارت دارد، باعث‌شده تا مراکز و کمپ‌های ترک اعتیاد این مسوولیت را برعهده بگیرند و فرد را با عنوان بستری، تحت مراقبت خود قرار دهند. هزینه بستری بیمار بسیار متفاوت است. البته با اینکه کمپ‌های دولتی نیز دیگر به‌صورت کاملا رایگان نیستند، ارزان‌ترینند. فرد برای ترک، مبلغی حدود 300 تا 350هزارتومان برای یک دوره کامل (حدود 20روز) پرداخت می‌کند و به کمپ می‌رود. البته غذا و خدمات این مکان‌ها چندان مناسب نیستند و همیشه صحبت از دعواها و برخوردهای نامناسب با فرد معتاد در این مراکز نیز وجود دارد.  کلینیک‌ها و دیگر مراکز ترک اعتیاد هرکدام به‌صورت متفاوت از شبی حدود 250هزارتومان شروع می‌شود و با توجه به خدمات تا شبی 500‌هزارتومان نیز ممکن است تغییر کند. یکی از مشاوران ترک اعتیاد توضیح می‌دهد: «خدمات بستگی به انتخاب بیمار دارد، ما در یکی از کلینیک‌هایمان به‌جای دو شیفت پرستار سه‌شیفت داریم، منوی غذا متفاوت است، آنجا پزشک با کراوات برای ویزیت می‌آید، همه‌چیز شیک و لوکس است. قیمتش هم بیشتر است.» البته در میان روش‌های بستری شیوه درمان جدیدتری نیز رایج شده که به طب سوزنی معروف است و این روش آن تصور از فریادها و صداهای گوشخراش را از بین می‌برد و باز روشی بدون درد است. البته این روش در هیچ کمپ یا مرکزی به‌صورت رایگان انجام نمی‌شود و هزینه بستری آن همان قیمت بستری بیمار بر تخت بیمارستانی است و البته هزینه‌ای هم دکتر برای استفاده از این روش می‌گیرد. به‌عنوان مثال، یکی از این مراکز قیمت 1/5 ‌میلیون‌تومان برای شش‌شب بستری می‌گیرد که هرچه تعداد شب‌ها اضافه شود، شبی 250‌هزارتومان از بیمار گرفته می‌شود و هزینه دکتر برای انجام طب نیز 1/5 ‌میلیون‌تومان است.

در حقیقت یک فرد مصرف‌کننده مواد برای یک دوره درمان خود بسته به اینکه چه موادی مصرف می‌کند، عمدتا بین شش‌ تا 20روز بستری می‌شود. این بستری هزینه‌های متفاوتی برای او دارد و به‌هرحال، او در کمترین مقدار حدود 400‌هزارتومان، در حد متوسط حدود 2/5 ‌میلیون‌و بیشتر از آن، بالای پنج‌میلیون‌تومان باید هزینه کند.

ارسال کننده خبر : مسافر حامد جمشیدی
نویسنده : صبا صراف
منبع : روزنامه شرق ، شماره 1842 به تاريخ 4/7/92، صفحه 10 (گزارش)